مطمئنأ حفاظت از اجزای داخلی و خارجی سرور امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. پاکیزگی اجزا نیز یک از همین امور حفاظتی است. عدم اطلاع از چگونگی نظافت اجزای سرور ممکن است صدمات چشمگیری را به آنها وارد کند. هم اکنون قصد داریم تا برای شما روشهای بهینه تمیزکاری سرور را برای تک تک اجزای آن شرح دهیم. مطمئن باشید با دانستن و عمل کردن به این ترفندها تا حد بسیار زیادی طول عمر این قطعات را بالا خواهید برد.
زمانی که نیاز دارید تا سرور را تمیز کنید بستگی به محیطی دارد که سرور در آن کار میکند. مثلأ سرورهایی که در اماکن عمومی کار میکنند باید هر ماه تمیز شوند. اما سرورهایی که در اتاق سرور مورد مصرف قرار میگیرد شاید در یک فاصله زمانی 6 ماهه نیاز به تمیزکاری داشته باشند. اگر هنگام کار با سرور سیگار میکشید یا محیط کار سرور، پرگرد و خاک است باید هر دو ماه یکبار آنرا تمیز کنید. اما بطور معمول توصیه میکنیم تا هر 6 ماه یکبار کار تمیزکاری داخل سرور انجام شود. هنگام تمیزکاری داخل سرور شدیدأ توصیه میکنیم که از جاروبرقی برای تمیز کردن قطعات داخلی سرور استفاده نکنید. چون جاروبرقی تولید الکتریسیته ساکن میکند که برای قطعات الکترونیکی داخل سرور فوق العاده خطرناک است و احتمال خرابی سرور را بشدت بالا میبرد. جاروهای باطری دار کوچکی مخصوص تمیزکردن داخل سرور وجود دارد که در صورت نیاز میتوانید از آنها استفاده کنید. توصیه ما بهره گیری از اسپری هوای فشرده است که میتوانید از فروشگاههای قطعات الکترونیکی تهیه کنید. و استفاده از دستگاه دمنده هوا (Blower) هم بهترین گزینه است .
یادتان باشد که هیچوقت مایع تمیز کننده برای داخل سرور استفاده نکنید و برای تمیز کاری جداره بیرونی نیز به هیچ عنوان هیچ ماده پاک کننده ای را مستقیم به سرور اسپری نکنید و آن را بر روی یک دستمال حوله ای به مقدار بسیار کم اسپری نموده و بعد سرور را با آن پاک کنید .
هنگام تمیز کردن سرور باید حتما دستگاه را خاموش کرده و کابل برق را از پریز جدا کنید.
هیچ وقت داخل سرور را با آب و یا سایر مایعات، خیس نکنید.
بهترین لوازمی که برای تمیز کردن اصولی یک سرور مورد نیاز شما خواهد بود شامل یک دستمال نرم و تمیز ، مقدار کمی الکل سفید رقیق شده ، دستگاه دمنده هوا (Blower) ، مسواک و یا فلم موی نرم و گوش پاک کن است .
در اولین قدم سرور را خاموش کرده و آنرا از برق بیرون بکشید. ابتدا قسمت بیرونی بدنه سرور را با دستمال تمیز کنید و تمام درزها و منافذ عبوری هوا را تمیز کنید. سپس میتوانید قسمت بیرونی بدنه سرور را با پارچه به آب و الکل ( به میزان بسیار کم ) تمیز کنید. مطمئن شوید که تمام درزها و راههای عبوری هوا از مو و گرد و غبار تمیز شود.
حال بدنه سرور را باز کنید تا قسمتهای داخلی سرور در رویت قرار گیرد. به CPU نگاه کنید. توجه کنید که غبار میتواند در ورای فن و لابه‏لای سینک حرارتی CPU خود را پنهان کند. ممکن است بدنتان حاوی الکتریسیته ساکن باشد. توصیه میکنیم تا از یک عدد دستبند ضدالکتریسیته استفاده کنید. آنرا به مچ دستتان ببندید و سر دیگر آنرا به جایی وصل کنید که الکتریسیته را به زمین تخلیه کند مانند لوله آب، بدنه میز فلزی و... . این دستبند را میتوانید از مغازه های فروش قطعات الکترونیکی تهیه کنید. حال میتوانید قلم مو را برداشته و به آرامی و با دقت حواشی CPU را تمیز کنید تا خاک و گرد و غبار از لابه‏لای رادیاتور و پنکه خارج شود.
به روی مادر برد نگاه کنید و هرجا گرد و غبار دیدید آنرا با قلم مو بزدایید. حین این کار بسیار مراقب باشید تا قطعات کوچک مخصوصا جامپرها را جابجا نکنید. بعد از آن میتوانید از اسپری هوا استفاده کنید تا گردوغبار تمیز شود. هنگام استفاده از اسپری مراقب باشید که آنرا سرپا نگهدارید و هنگام مصرف کج نکنید که ممکن است مایع از آن خارج شود و روی قطعات بپاشد. بدین ترتیب خطر خرابی قطعات افزایش مییباد. جهت اسپری کردن را طوری تنظیم کنید که هوا بتواند گردوغبار را بسمت بیرون بدنه سرور فوت کند. نهایتأ دستگاه دمنده هوا (Blower) مخصوص تمیزکاری سرور را مصرف کنید تا گردهای باقیمانده را بمکد. مجددأ توصیه اکید میکنیم که هرگز از جاروی برقی برای تمیز کردن داخل بدنه سرور استفاده نکنید زیرا این نوع جاروبرقی ها تولید الکتریسیته ساکن میکند که خطر خرابی قطعات داخل سرور را بشدت افزایش میدهد.
حال زمان مناسبی است تا پنکه ها و فن های داخل بدنه را نیز تمیز کنید. هنگام جارو کردن داخل بدنه سرور هم بسیار مراقب باشید که قطعات کوچک روی ماردبرد مانند جامپرها جابجا نشوند. توجه به Power یا همان منبع تغذیه نیز اهمیت بسیاری دارد. پنکه آنرا با صبر و حوصله تمیز کنید و سعی کنید خاک را از پره های پنکه آن تمیز نمایید.
نکته مهم در تمیز کردن فن ها این است که هرگز به مدت خیلی طولانی و با فشار زیاد به فن های CPU و یا فن های خنک کننده از دمنده استفاده نکنید چون ممکن است به محور چرخنده فن آسیب برساند . ترجیحا با استفاده از یک گوش پاک کن فن ها را ثابت نگه دارید و بعد با استفاده از دستگاه دمنده هوا (Blower) اقدام به خاک گیری با فشار هوا نمایید .
برای تمیز کردن داخل CD-Drive توصیه میکنیم از ابزار مخصوص این کار استفاده کنید که در مغازه های سروری بفروش میرسد. کیتهای مخصوص تمیزکردن CD-Drive را تهیه و مصرف کنید. اگر تجربه بیشتری با سرور و امور فنی آن دارید میتوانید این درایو را باز کرده و با گوش پاک کن آغشته به الکل سفید داخل آنرا تمیز کنید اما برای افراد کم تجربه این عمل به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
برای تمیز کردن درایو فلاپی نیز میتوانید از کیتهای آماده اینکار استفاده کنید که در مغازه های فروش وسایل سروری عرضه میشود. در این مرحله نیز اگر تجربه کار فنی با سرور دارید میتوانید درایو را باز کرده و با گوش پاک کن آغشته به الکل هدهای خواندن/نوشتن و بازوهای درایو را به دقت و آرام تمیز کنید. هنگام تمیز کردن هدها یادتان باشد که آنها را از جای خود بیرون نبرید که اگر قفل کند دیگر کار نخواهد کرد. برای افراد کم تجربه در کارهای فنی سرور بازکردن درایو را به هیچ عنوان توصیه نمیکنیم.
هارددیسک عملا تمیزکردن فیزیکی ندارد زیرا تکنولوژی آن بسیار بالاست و نباید آنرا باز کرد. تمیز کردن آن در واقع عمل Defrag است که از طریق نرم افزاری انجام میشود.
در آخرین مرحله فراموش نکنید قبل از برگرداندن سرور به محل دیتاسنتر و نصب آن بر روی جداره بیرونی آن باد بگیرید و در آخر سر هم درون پورت های پشت سرور باد بگیرید و آن را به محل نصب انتقال دهید .

منبع:اتاق سرور