روانشناسی تبلیغات

[amoodsms]

نکته مهم و حائز اهمیت در تبلیغات، شناخت صحیح گیرنده پیام تبلیغی یا مخاطب است. اگر تبلیغ با استفاده از بهترین روش ها و ابزارها و در سطح وسیع و گسترده هم انجام شود ولی تبلیغ کننده، مخاطبان خود را نشناخته باشد، به طور قطع موفق نخواهد بود. اساساً آگاهی از فرایندهای شناختی مخاطبان ، از ضروری‌ترین وظایف در رساندن پیام و اطلاع رسانی است؛ چرا که علایق، میزان انگیزش، ‌بلوغ عاطفی، سوابق اجتماعی و تجارب گذشته آنها از عواملی هستند که همواره بر روش کار پیام رسان اثر می‌گذارند.
لذا هرگاه فردی تصور کند بدون آگاهی از فرایند رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی مخاطبان می‌تواند در انجام وظایف پیام رسانی خویش موفق باشد دچار اشتباه شده است.
اهمیت شناخت مخاطبان را می توان در عوامل زیر جستجو کرد:

1. هر مخاطب، از هر نظر با دیگری متفاوت‌است؛ سلیقه‌های متفاوت، گرایش‌های مختلف، تفاوت‌های فردی، ذهنیت‌ها و ظرفیت‌های ویژه، هر یک را از دیگری متمایز می سازد. این تنوع نه تنها در اقشار و گروه های مختلف قابل مشاهده است، حتی افراد یک قشر یا گروه نیز علی رغم شباهت هایی که با دیگر اعضای هم گروه خود دارند، دارای تفاوت هایی فردی هستند.
2. آگاهی از میزان توانایی، دانش، خصوصیات اخلاقی و عاطفی و خصلت‌های اجتماعی مخاطبان بزرگترین راهنما در انتخاب واژگان، مفاهیم و نحوة بیان مطالب است.
3. شناخت مخاطب، باعث می‌شود که انتقال مفاهیم آسانتر شود. به کمک شناخت نیازها و توانایی‌های مخاطبان می توان نسبت به انطباق اطلاعات ارائه شده با سطح ادراک و نیازهای آنها اقدام کرد.

قلمروهای مخاطب شناسی
شناخت مخاطب، در حوزه‌ها و قلمروهای متفاوت انجام می‌پذیرد. باید از جنبه‌های مختلف نسبت به شناسایی مخاطب همت نهاد و بر اساس نتایج شناخت و متناسب با حوزه‌ها و قلمروهای آن نسبت به انتخاب روش های تبلیغاتی مناسب و یافتن واژه های مورد نیاز اقدام نمود. در زیر برخی از مهمترین حوزه‌های آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• تفاوت‌های فردی

مخاطبان در خانواده‌ها، شرایط و محیط متفاوت پرورش می‌یابند،‌ تغذیه و امکانات رفاهی متفاوتی دارند و از نظر بهرة هوشی یکسان نیستند، همة‌ این امور تفاوت‌های فردی را دامن می‌زند.
بعضی اجتماعی و برخی گوشه گیر و منزوی هستند و یا بعضی از تکرار پیام خسته می‌شوند و بعضی نیاز به تکرار مطالب دارند.
مخاطبان در سنین متفاوت نیز، ویژگی‌های زیستی، ذهنی و عاطفی متفاوتی دارند از این رو مواجهة درست با آنان، بدون آگاهی از این ویژگی‌ها، دشوار است. لذا ضروری است در طراحی پیام های تبلیغاتی با توجه به ویژگی‌های عاطفی، روحی و روانی هر گروه سنی باید به نحوی خاص و متفاوت برخورد کرد.

• مسایل و مشکلات اجتماعی مخاطبان :

مخاطبان از نظر اجتماعی، در دوره‌های مختلف، ویژگی‌های متفاوت دارند. گوناگونی این ویژگی‌ها، این ضرورت را ایجاب می نماید که با آنان به تناسب آن ویژگی‌ها، رفتار متفاوت داشته باشند. عده‌ای پای‌بند به ارزش‌های عرفی و هنجارگرا و برخی دیگر، بی اعتنا به هنجارها و ارزش‌های اجتماعی هستند.