آشنايي با raid

[sibait]

يكي از تفاوت‌هاي سخت‌افزاري مهم ميان سرورها و دسكتاپ‌ها، سيستم داخلي ديسك‌ها (disk subsystem) است. دسكتاپ‌ها تنها يك هارددرايو دارند در حالي كه این تعداد در سرورها معمولا چندين برابر است. اين هارددرايوها به شيوه‌اي پيكره‌بندي مي‌شوند كه به شكل يك ديسك واحد به نظر بيايند. به اين پيكره‌بندي RAID گفته مي‌شود كه در واقع ابتداي لغات تشكيل‌دهنده عبارت Reduction Array of Inexpensive Disks (يا آرايه ساده‌سازي ديسك‌هاي ارزان) است. اين پيكره‌بندي عموما براي پيشگيري از بروز اختلال در عملكرد تك‌تك ديسك‌ها و به خصوص مواقعي كه امكان بروز مشكل در عملكرد ديسك‌هاي ديگر وجود دارد، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اگر عملكرد يكي از درايوهاي موجود در اين پيكره‌بندي با اختلال روبرو شود داده‌هاي موجود در آن درايو از بين نخواهد رفت چرا که ديگر درايوها نيز آن اطلاعات را در خود دارند. سطوح متعددي از اين پيكره‌بندي وجود دارند كه در سرورهاي معمولي غالبا از نوع RAID level 1 و 5 است.
سطح اول يا همان RAID Level 1 متشكل از دو هارددرايو است. داده‌هايي كه در اين پيكره‌بندي ذخيره مي‌شوند در تمام مدت روي هر دوي درايوها وجود دارند. اگر عملكرد يكي از آن‌ها با اختلال روبرو شود، ديگري نسخه كاملي از اطلاعات ذخيره شده روي آن را دارد و سرور نیز مي‌تواند به كار خود ادامه دهد. پيكره‌بندي RAID 5 از اين پيچيده‌تر بوده و دست كم شامل سه درايو مي‌شود؛ از اين رو بروز اختلال در هر يك از اين درايوها هیچ‌گونه مشكلي در عملكرد سرور به وجود نمي‌آورد. هر دوي اين آرايه‌ها بروز مشكل در عملكرد سرور را غيرممكن مي‌كنند اما RAID 5 نسبت به RAID 1 فضاي ذخيره‌سازي بيشتري داشته و سريع‌تر است. حفاظت از داده براي يك سرور امري ضروري است و هر سروري که به سيستم خود اضافه مي‌كنيد بايد مجهز به كنترل‌گر و RAID باشد. همچنين بايد مطمئن شويد كه علاوه بر يك كنترل‌گر نرم‌افزاري، نوع مبتني بر سخت‌افزار (Hardware-based RAID) آن هم در سرور وجود داشته باشد. پيكره‌بندي مبتني بر نرم‌افزار (Software-based RAID) هم از عهده انجام امور برمي‌آيد، اما براي تازه‌كارها و آن‌هایی كه مهارت خاصي ندارند مي‌تواند مشكل‌آفرين باشد.
اگر تنها از پيكره‌بندي نرم‌افزاري استفاده مي‌كنيد با بروز اختلال در عملكرد يكي از ديسك‌ها به ويژه اگر تخصص لازم براي انجام فرايند ريكاوري اين پيكره‌بندي را نداشته باشيد احتمالا دچار مشكل خواهيد شد.
ديسك‌هاي موجود در سرورها نيز معمولا با آنچه در دسكتاپ‌ها وجود دارند متفاوت است. علاوه بر حجم يك هارددرايو، ويژگي‌هاي مهم ديگري هم وجود دارد كه بايد مورد توجه قرار بگيرند. يكي از آن‌ها سرعت چرخش صفحه‌هاي موجود در داخل درايو است كه مي‌تواند عملكرد كلي آن را تحت تأثير قرار دهد. هارددرايوهايي كه با سرعت 10000 دور بر دقيقه مي‌چرخند در قياس با درايوهاي كندتري كه با سرعت 5400 دور بر دقيقه مي‌چرخند با سرعت بالاتري داده‌ها را انتقال مي‌دهند. هارددرايوها نيز انواع مختلفي دارند كه از آن جمله مي‌توان به SATA و SAS اشاره نمود. براي اغلب سرورهاي معمولي، درايوهايي با سرعت 7200 دور بر دقيقه با آرايه‌هاي RAID 1 و RAID 5 مناسب خواهند بود. اگر به دنبال عملكرد بهتري هستيد مي‌توانيد درايوهاي نوع SAS را انتخاب كنيد، به طور كلي ديسك‌هاي با عملكرد قوی‌تر تنها در صورتي به كار مي‌آيند كه قصد اجراي برنامه‌هاي سنگين مثلا ديتابيس‌ها را داشته باشيد.
برخي از سرورها داراي هارددرايوهاي قابل تعويض يا اصطلاحا hot-swappable hard drives مي‌باشند. با استفاده از اين درايوها مي‌توان بدون آنكه نيازي به خاموش كردن سرور و حتي باز كردن كيس باشد هارددرايوها را تعويض نمود. چنانچه عملكرد يكي از ديسك‌ها با اختلال روبرو شود مي‌توان آن را از سرور در حال كار كردن خارج نموده و عوض كرد. اين درايوها پس از تعويض ديسك كنترل‌گر (RAID Controller) آرايه RAID را مجددا از نو مي‌سازند تا از امنيت داده‌ها مطمئن شوند. اگر سروري هارددرايوهاي قابل تعويض نداشته باشد براي تعمير آن بايد ابتدا سرور را خاموش نموده و پس از باز كردن كيس، هارددرايو خراب را تعويض كنيد