سیستم عامل لینوکس چیست؛ ۱۲ مزیت، توزیع‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده آن
سیستم عامل لینوکس چیست؛ ۱۲ مزیت، توزیع‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده آن
تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
در این مقاله توضیح داده‌ایم که لینوکس چیست. در واقع Linux® یک سیستم عامل منبع‌باز (OS) است. سیستم عامل، نرم افزاری است که مستقیماً سخت‌افزار و منابع سیستم را مانند پردازنده و حافظه ذخیره‌سازی مدیریت می‌کند. برای اینکه بدانید لینوکس چیست باید بدانید در اصل سیستم عامل واسط برنامه‌ها و سخت افزار می‌باشد و ارتباطات بین تمام نرم‌افزارهای شما و منابع فیزیکی را برقرار می‌کند. در این مقاله به شما خواهیم گفت Linux چیست و با مزایا، توزیع‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا خواهیم شد.
سیستم عامل چیست؟
همانطور که گفته شد سیستم عامل نرم‌افزاری است که به عنوان رابطی بین اجزای سخت‌افزاری کامپیوتر و کاربر عمل می‌کند. برای اجرای برنامه‌ها، هر سیستم رایانه‌ای باید حداقل یک سیستم عامل داشته باشد. برنامه‌هایی مانند مرورگرها، MS Office، Notepad Games و غیره برای اجرای و انجام وظایف خود به سیستم عامل وابسته هستند. همچنین سیستم عامل به شما کمک می‌کند بدون اینکه نیاز باشد بدانید چگونه با زبان کامپیوتر صحبت کنید، با آن ارتباط برقرار کنید.
همچنین در مبحث هاستینگ نیز هنگام ثبت دامنه و تهیه و خرید سرور های اختصاصی و مجازی و یا خرید هاست نیز با توجه به نوع سیستم عامل سرور باید بهترین گزینه را انتخاب نمایید. برای اینکه بدانید سرور چیست میتوان گفت سرور یک نرم افزار یا دستگاه سخت افزاری است که درخواست‌های ارسال شده از طریق شبکه را می‌پذیرد و به آنها پاسخ می‌دهد. از آنجا که سرورها بر اساس نوع سیستم عامل‌ها و کارایی آنها متفاوت هستند، هنگام تهیه وب سرور و یا وب سرویس‌های مورد نظر، خرید سرور مجازی (vps) و یا هاست نامحدود یا اشتراکی باید به این مسئله توجه نمایید. (برای اینکه بدانید وب سرور چیست اینجا کلیک نمایید و جهت اطلاع از اینکه vps چیست اینجا کلیک نمایید.)
برخی نرم افزارها روی سیستم عامل‌های خاصی اجرا می‌شوند. به عنوان مثال php و یا پایتون زبانی است که روی سرورهای لینوکس اجرا می‌شود. برای اینکه بدانید PHP چیست اینجا و برای اطلاع از این که پایتون چیست اینجا کلیک نمایید. درنتیجه برای اجرای زبان برنامه‌نویسی پایتون باید هاست پایتون تهیه نمایید.
در واقع میتوان گفت استفاده از هیچ رایانه یا دستگاه موبایلی بدون داشتن سیستم عامل امکان پذیر نیست. مهمترین انواع سیستم عامل‌ها عبارتند از لینوکس، ویندوز، mac، اندروید، IOS و ….
در جدول و نمودار زیر، میزان استفاده آنها با هم مقایسه شده است.
| Share |
OS Name |
| 40.34 |
Windows |
| 37.95 |
Android |
| 15.44 |
iOS |
| 4.34 |
Mac OS |
| 0.95 |
Linux |
| 0.14 |
Chrome OS |
| 0.06 |
Windows Phone OS |
یونیکس به دلیل پایگاه پشتیبانی و توزیع گسترده، یکی از محبوب‌ترین سیستم عامل‌ها در سراسر جهان است. در ابتدا یونیکس به عنوان یک سیستم چند وظیفه‌ای برای مینی کامپیوترها و فریم‌های اصلی در اواسط دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت. یونیکس توزیع‌های مختلفی دارد و لینوکس یک نسخه رایگان از یونیکس است که در ابتدا توسط لینوس توروالدز (Linus Torvalds) ایجاد شد. وی از سال ۱۹۹۱ به عنوان دانشجوی دانشگاه هلسینکی فنلاند نسخه لینوکس را تولید نمود.
لینوس نسخه اولیه لینوکس را به صورت رایگان در اینترنت منتشر کرد و ناخواسته یکی از بزرگترین پدیده‌های توسعه نرم‌افزار در تمام دوران‌ها را ایجاد کرد. امروزه لینوکس توسط گروهی متشکل از چند هزار توسعه دهنده که در سراسر اینترنت با یکدیگر همکاری می‌کنند، تألیف و نگهداری می‌شود. در مارس ۱۹۹۹، اولین نمایشگاه تجاری Linux World Expo در سن خوزه، کالیفرنیا برگزار شد که گفته می‌شود بیش از ۱۲۰۰۰ نفر در آن حضور داشتند. اکثر تخمین‌ها تعداد کاربران لینوکس در سراسر جهان را تا این زمان حدود ۱۰ میلیون نشان می‌دهد.
سیستم عامل لینوکس چیست؟
Linux یکی از نسخه‌های محبوب سیستم عامل UNIX است. این منبع آزاد است و کد منبع آن به طور آزاد در دسترس است. استفاده از آن کاملا رایگان می‌باشد. از آنجا که لینوکس با توجه به سازگاری با UNIX طراحی شده است، لیست عملکرد آن کاملاً مشابه لیست UNIX است.
همانطور که پیشتر گفته شد سیستم عامل واسط بین برنامه‌ها و سخت‌افزار هستند و باعث ایجاد ارتباط بین تمام نرم‌افزارهای شما و منابع سرور می‌شود. لینوکس به گونه‌ای طراحی شده است که روی تمامی اعم از دستگاه‌های تلفن همراه و ابر رایانه‌ها برای کار با طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها توسعه یافته است. هر سیستم عامل مبتنی بر لینوکس از هسته لینوکس تشکیل شده است که به اجزای سخت‌افزاری و مجموعه‌ای از برنامه‌های نرم‌افزاری ادامه می‌دهد که بقیه سیستم عامل را پوشش می‌دهد.
اجزای تشکیل‌دهنده لینوکس (معماری لینوکس)
معماری سیستم عامل لینوکس عمدتا شامل مولفه‌های زیر است:
- Kernel هسته یکی از مولفه‌های اصلی یک سیستم عامل است. هسته مسئول اقدامات اصلی سیستم عامل لینوکس است.
- System Library این کتابخانه‌ها را میتوان به عنوان برخی توابع خاص معرفی کرد. این کتابخانه‌ها برای پیاده‌سازی عملکرد سیستم عامل در نظر گرفته می‌شوند و نیازی به حق دسترسی کد ماژول‌های هسته ندارند.
- System Utility Programs این قسمت، مسئول انجام فعالیت‌های سطح تخصصی و خاص است.
- Hardware layer سیستم عامل لینوکس شامل یک لایه سخت‌افزاری است که از چندین دستگاه جانبی مانند CPU، HDD و RAM تشکیل شده است.
- Shell پوسته یک رابط بین هسته و کاربر است. شِل می‌تواند از طریق کاربر دستورات را بگیرد و توابع هسته را اجرا کند. پوسته در انواع متفاوتی از سیستم عامل موجود است. این سیستم عامل‌ها به دو نوع مختلف دسته بندی می‌شوند: پوسته‌های گرافیکی و پوسته‌های خط فرمان.
توزیع لینوکس چیست
یک توزیع لینوکس، که اغلب به Linux distro خلاصه می‌شود، یک سیستم عامل است که از اجزای توسعه یافته توسط پروژه‌ها و برنامه‌نویسان متن باز متنوع تهیه شده است. هر توزیع شامل هسته لینوکس (پایه و اساس سیستم عامل)، برنامه‌های پوسته (GNU) رابط و دستورات ترمینال)، X سرور (برای یک دسکتاپ گرافیکی)، محیط دسکتاپ، یک سیستم مدیریت بسته، یک نصب کننده و سایر موارد است. بسیاری از مولفه‌ها به طور مستقل از یکدیگر توسعه یافته و به صورت کد منبع توزیع می‌شوند. همچنین این توزیع‌ها دارای مرورگر اینترنت، ابزارهای مدیریت و سایر نرم افزارها مانند KVM hypervisor است. یک توزیع لینوکس ممکن است شامل هزاران بسته نرم افزاری، نرم افزارها و برنامه‌های مختلف باشد.
برخی از توزیع‌های محبوب لینوکس به شرح زیر می‌باشند:
- Kali Linux توزیع Kali توسط امنیت تهاجمی(offensive security) توسعه و حفاظت می‌شود و یک توزیع لینوکس مبتنی بر دبیان است که برای آزمایش نفوذ و انجام پزشکی قانونی دیجیتال طراحی شده است. این وسیله با ابزارهایی خاص برای آزمایش نفوذ مانند Nmap، Metasploit Framework، Maltego و Aircrack-ng ارائه می‌شود.
- Centos پروژه CentOS یک سیستم عامل رایگان مبتنی بر جامعه (community-driven) است که هدف آن ارائه یک ا***یستم منبع باز قوی و قابل اعتماد است. براساس RHEL، CentOS یک گزینه مناسب برای Red Hat Enterprise Linux است زیرا بارگیری و نصب آن رایگان است. این امکان به کاربران قابلیت ثبات و قابلیت اطمینان RHEL را می‌دهد. در واقع به آنها این امکان را می‌دهد که از امنیت رایگان و به روزرسانی ویژگی‌ها نیز بهره مند شوند. CentOS 8 یکی از بهترین گزینه‌ها برای علاقه مندان به لینوکس است که می‌خواهند از مزایای RHEL لذت ببرند.
- Debian دبیان به دلیل مادر بودن در توزیع‌های محبوب لینوکس مانند Deepin، Ubuntu و Mint مشهور است که عملکرد مطلوبی، پایداری و تجربه کاربری بی نظیری را ارائه می‌دهند. آخرین نسخه پایدار Debian 10.5 است، به روزرسانی Debian 10 که به زبان عامیانه با نام Debian Buster شناخته می‌شود.
- Fedora فدورا به دلیل سادگی و کاربردهای راحت و قابلیت توسعه آسان آن باعث شده است که تازه واردان به راحتی شروع به کار با سیستم عامل لینوکس کنند. این توزیع عنوان یکی از کاربر پسندترین گزینه‌های موجود می‌باشد.
- Gentoo Linux جنتو یک مرکز فروش برای استفاده حرفه‌ای و متخصصانی است که می‌خواهند انتخاب کنند که با چه بسته‌هایی کار می‌کنند. این دسته شامل توسعه‌دهندگان، مدیران سیستم و شبکه است. به همین ترتیب، برای مبتدیان در Linux ایده آل نیست. جنتو برای کسانی که می‌خواهند درک عمیق‌تری از سیستم عامل لینوکس داشته باشند توصیه می‌شود.
- Ubuntu اوبونتو توسط Canonical ایجاد و نگهداری می‌شود، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌های لینوکس است که توسط مبتدیان، کاربران متوسط و حرفه‌ای‌ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اوبونتو به طور خاص برای مبتدیان در لینوکس یا کسانی که از Mac و ویندوز در حال استفاده هستند طراحی شده است.
زبان برنامه‌نویسی لینوکس چیست؟
همانطور که می‌دانید امروزه بسیاری از زبان‌های برنامه‌نویسی وجود دارند. زبان برنامه‌نویسی لینوکس همچنان در آینده روی برنامه‌های دسک تاپ متمرکز است. از مهمترین قابلیت‌های یک زبان برنامه‌نویسی خوب میتوان به مواردی از قبیل قابلیت اعتماد، کارآمد بودن آن، انعطاف‌پذیری، قابلیت توسعه، کاربر پسند بودن و مهم‌تر از همه امنیت آن اشاره نمود.
لینوکس بیشتر به زبان C نوشته می‌شود و بعضی از قسمتها نیز با زبان assembly نوشته شده‌اند. حدود ۹۷ درصد از ۵۰۰ ابر رایانه قدرتمند جهان هسته لینوکس را اجرا می‌کنند.
لینوکس، مانند نسخه مادر خود یونیکس، یک هسته سیستم عامل منبع‌باز است. از آنجا که لینوکس تحت مجوز عمومی GNU محافظت می‌شود، بسیاری از کاربران از کد منبع لینوکس را تغییر داده‌اند. در نتیجه برنامه‌نویسی لینوکس با C ++، Perl، Java و سایر زبان‌های برنامه نویسی سازگار است.
مزایای لینوکس
بسیاری از قابلیت‌های عالی در سیستم عامل لینوکس وجود دارد که نشان می‌دهد این سیستم از سایر سیستم عامل‌ها بهتر است. در ادامه چند مزیت برتر سیستم عامل لینوکس را شرح می‌دهیم.
۱. منبع‌باز
از آنجا که لینوکس منبع‌باز است، کد منبع آن به راحتی در دسترس همه است. هر کسی که دانش برنامه‌نویسی داشته باشد می‌تواند این سیستم عامل را شخصی‌سازی کند. میتوان کدهای آن را برای هر هدفی مشارکت، اصلاح، توزیع و افزایش داد.
۲. امنیت
ویژگی امنیتی لینوکس دلیل اصلی این است که مطلوب‌ترین گزینه برای توسعه‌دهندگان است. هر برنامه نیاز به اجازه توسط کاربر مدیر دارد. تا زمانی که مدیر دسترسی رمز ورود را ارائه ندهد، ویروس اجرا روی سیستم نمی‌شود. سیستم‌های لینوکس به هیچ برنامه آنتی‌ویروسی نیاز ندارند.
۳. رایگان
مطمئناً بزرگترین مزیت سیستم لینوکس استفاده رایگان از آن است. ما به راحتی می‌توانیم آن را بارگیری کنیم و نیازی به خرید مجوز برای آن نیست. تحت GNU GPL (General Public License) توزیع می‌شود.
۴. سبک
لینوکس سبک است. شرایط مورد نیاز برای اجرای Linux بسیار کمتر از سایر سیستم عامل‌ها است. در لینوکس، میزان حافظه و فضای دیسک مورد نیاز نیز کمتر است. به طور کلی، بیشتر توزیع‌های لینوکس به ۱۲۸ مگابایت RAM و تقریباً به همان میزان فضای دیسک نیاز دارند.
۵. پایداری
لینوکس نسبت به سایر سیستم عامل‌ها پایدارتر است. لینوکس برای حفظ سطح عملکرد نیازی به راه اندازی مجدد سیستم ندارد. همچنین بندرت کند می‌شود و زمان اجرای بالایی دارد.
۶. عملکرد
سیستم لینوکس عملکرد بالایی را از طریق شبکه‌های مختلف فراهم می‌کند. این قابلیت، امکان مدیریت همزمان تعداد زیادی از کاربران را دارد.
۷. انعطاف‌پذیری
سیستم عامل لینوکس بسیار انعطاف‌پذیر است. همچنین می‌تواند برای برنامه‌های دسکتاپ، سیستم‌های جاسازی شده و برنامه‌های سرور نیز مورد استفاده قرار گیرد.
۸. به‌روزرسانی‌های نرم افزار
در لینوکس، به روزرسانی‌های نرم‌افزار در کنترل کاربر است. ما می‌توانیم به روزرسانی‌های مورد نیاز را انتخاب کنیم. این به روزرسانی‌ها بسیار سریع‌تر از سایر سیستم عامل‌ها هستند و بنابراین میتوانند به راحتی و بدون مواجه شدن با مشکلی نصب شوند.
۹. توزیع‌ها
توزیع‌های لینوکس زیادی در بازار موجود است. ما می‌توانیم با توجه به نیازهای خود گزینه مورد نظر را انتخاب کنیم.
۱۰. CD / USB زنده
تقریباً همه توزیع‌های لینوکس از گزینه Live CD/USB برخوردار هستند. این قابلیت به ما این امکان را می‌دهد که سیستم عامل لینوکس را بدون نیاز به نصب، بررسی یا اجرا کنیم.
۱۱. رابط کاربری گرافیکی
لینوکس یک سیستم عامل مبتنی بر خط فرمان است اما یک رابط کاربری تعاملی مانند ویندوز را نیز فراهم می‌کند.
۱۲. مناسب برنامه نویسان
این سیستم عامل تقریباً از همه انواع زبان‌های برنامه‌نویسی پرکاربرد مانند C / C ++، Java، Python، Ruby و … پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، طیف وسیعی از برنامه‌های مفید را برای توسعه ارائه می‌دهد.
سیستم عامل لینوکس در چه مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد
بسیاری از ما فکر می‌کنیم لینوکس تنها یک سیستم عامل است. اما در واقع لینوکس یک سیستم عامل نیست، بلکه یک هسته است. هسته در اصل به ایجاد ارتباط بین سخت‌افزار و نرم‌افزار کمک می‌کند. در نتیجه توسعه‌دهندگان میتوانند برنامه‌هایی برای هسته لینوکس ایجاد کنند. و به همین دلیل است که زمانی که ما می‌خواهیم لینوکس را روی رایانه اجرا کنیم، باید از برنامه یا توزیع‌هایی که روی این هسته نوشته شده استفاده کنیم.
موارد استفاده زیادی برای سیستم عامل لینوکس وجود دارد . در صورتی که نیاز استفاده از مزایای وردپرس دارید و می‌خواهید سایت فروشگاهی و یا شرکتی راه اندازی کنید نیاز به خرید هاست وردپرس و یا خرید هاست لینوکس دارید که روی سیستم عامل لینوکس اجرا می‌شود. همچنین در صورت نیاز به nginx نیز باید از سرور لینوکس استفاده نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله nginx چیست را مطالعه کنید.
