برمیگردم به خرداد ماه که شروع نوسانات دلار در کشور استارت خورد و این مطلب که در تمام سایت های تچاری میتوان یافت خالی از عریضه نیست
اگر چه مسوولان اقتصادي كشور از رفع مشکلات بخش تولید در پي تخصیص تسهیلات و ارز با نرخ مرجع خبر می‌دهند، اما شنیده‌ها از سوی برخی تولیدکنندگان حکایت از آن دارد که استفاده از این تسهیلات برای بخش تولید بدون هزینه نیست؛ به طوری که روز گذشته برخی از سایت‌های خبری از پرداخت هزینه‌های جانبی به بانک‌ها برای دریافت ارز 1226 تومانی خبر دادند. تولیدکنندگان نیز با تایید ضمنی این خبر می‌گویند: در حال حاضر رابطه جایگزین ضابطه شده که این امر افزایش هزینه‌های جانبی تولید را به همراه داشته است.
پیچ و خم اداری برای دریافت ارز 1226تومانی در حالی است که دبیرکل کنفدراسیون صنعت در رابطه با آن می‌گوید: اگر بخواهیم نگاه کلی به تخصیص ارز بیندازیم، به دلیل وجود ارز چند نرخی در بازار کسانی برنده هستند که با لابی و ایجاد ارتباط اقدام به دریافت ارز می‌کنند. حسین ساسانی در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: تا زمانی که بازار ارز ساماندهی نشود، همواره شاهد این موضوع خواهیم بود که عده‌ای زودتر و عده‌ای دیرتر بتوانند ارز مورد نیاز خود را تامین کنند. از سوی دیگر، برخی نیز با قبول کردن یک سری هزینه‌های اضافی، موفق به دریافت ارز می‌شوند.
دبیرکل کنفدراسیون صنعت با بیان اینکه در حال حاضر شفافیت اطلاع رسانی کاهش یافته است، اظهار کرد: در این میان برخی منتظر استفاده از شرایط به وجود آمده هستند. وی در پاسخ به این سوال که راهکار عبور از وضعیت به وجود آمده برای بخش تولید چیست، گفت: برای حل این مساله یا باید از ارز چندنرخی چشم پوشی کرد یا ارز دولتی به میزان کافی در اختیار تمامی بخش‌ها قرار گیرد. به گفته ساسانی، تا زمانی که برای تخصیص ارز اولویت‌بندی وجود داشته باشد، اشتباهات عمدی و سهوی صورت خواهد گرفت. دبیرکل کنفدراسیون صنعت همچنين با اشاره به این موضوع که بخش تولید برای واردات مواد اولیه موردنیاز و پرداخت مبلغ آن به تامین‌کننده خارجی با محدودیت زمانی روبه رو است، اظهار کرد: اگر بازار ارز مدیریت نشود، مشکلاتی ایجاد خواهد شد که به بخش تولید و تجارت آسیب وارد می‌کند.
قوانین سخت برای دریافت ارز
محمدرضا نجفی منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز در این خصوص به خبرنگار ما، می‌گوید: اکثر قطعه‌سازان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود موفق به دریافت وام با نرخ مرجع شده‌اند، اما دریافت ارز 1226 تومانی با مشکلات بسیاری همراه بوده است. به گفته نجفی منش، پیش از این ثبت سفارش و دریافت ارز مدت زمانی در حدود 24 ساعت را از تولید كننده می‌گرفت، اما در حال حاضر فعالان اقتصادي باید حداقل یک ماه دوندگی کنند تا بتوانند علاوه بر ثبت سفارش به ارز مرجع نیز دسترسی يابند. این عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان در ادامه با اشاره به اینکه درحال حاضر تولیدکنندگان برای ثبت سفارش و دریافت ارز، بايد استعلام عدم بدهی بانکی و بیمه‌ای را ارائه کنند، می‌گوید: بر اساس دستورالعمل معاون اول رییس‌جمهور استعلام عدم بدهی لازمه ثبت سفارش است. این درحالی است که قطعه‌سازان هنوز موفق به دریافت مالیات بر ارزش افزوده از خودروسازان نشده‌اند، به همین دلیل در رده بدهکاران بانکی قرار دارند که اين امر بیش از پیش بر مشکلات این بخش افزوده است. خذ مجوزهای استاندارد، دریافت تایید قیمت از سوی گمرک، اجرای طرح شبنم، کد رهگیری و ... از دیگر مواردی است که نجفی‌منش معتقد است دست و پای تولید را بیش از پیش بسته است. نجفی منش در ادامه با اشاره به قوانین دست و پاگیر برای بخش تولید نیز عنوان کرد: آنچه هم‌اکنون تولید را زمین گیر کرده تحریم‌های داخلی و بخش نامه‌های دست و پاگیر است، به طوری که تعیین مقررات روزمره موجب شده تا امکان برنامه‌ریزی از بخش تولید گرفته شود.
عبدالحمید قدیمی، دبیر انجمن صنایع ریخته‌گری نیز در این خصوص، می‌گوید: بخشی از تولیدکنندگان موفق به دریافت ارز با نرخ مرجع به صورت محدود شده‌اند، اما برخی دیگر هنوز به ارز 1226تومانی دسترسی پیدا نکرده‌اند.
به گفته قدیمی، برخی بانک‌ها به خصوص بانک‌های خصوصی همکاری بسیار نزدیکی در این خصوص با بخش تولید دارند که تعداد محدود بانک‌ها جوابگوی مشکلات این بخش نیست.
دبیر انجمن صنایع ریخته‌گری در پاسخ به این سوال که آیا مطالب مطرح شده مبنی بر پرداخت هزینه‌های اضافی از سوی تولیدکنندگان به بانک‌ها صحت دارد؟ نیز اظهار کرد: اخذ هزینه‌های اضافی از واحدهای تولیدي غیر‌ممکن نیست، چرا که در حال حاضر رابطه، جایگزین ضابطه شده که این رشد هزینه‌ای تولید را به همراه داشته است. به گفته قدیمی، علاوه بر افزایش هزینه‌هاي جانبی هم‌اکنون برخی از واحدهای تولیدی که لابی داشته‌اند، توانسته‌اند به راحتی به ارز مرجع دسترسی پیدا کنند. از سوی دیگر کارشناسانی که در وزارتخانه‌هاي مربوطه درخواست‌های ارائه شده برای اخذ وام را بررسی می‌کنند، از تخصص کافی برخوردار نیستند به همین دلیل برخی مواقع ارز مرجع به مواد اولیه مورد نیاز تعلق نمی‌گیرد که این امر کمبود و در نتیجه افت تولید را به همراه خواهد داشت.
ارز دولتی افسانه است!
در همین حال، روز گذشته یکی از تولیدکنندگان نیز در گفت‌و‌گو با «مهر» در رابطه با دریافت ارز با نرخ دولتی، گفت: دریافت ارز 1226 تومانی افسانه‌ای بیش نیست و تاکنون هیچ یک از تولیدکنندگان نتوانسته‌اند به‌سهولت در اولویت برای دریافت ارز دولتی قرار گیرند. وی می‌افزاید: صحت این مطلب را هم تولیدکنندگان تاييد مي‌كنند و هم مدیران بانکی به خوبی به آن واقفند. این تولیدکننده که خود واردکننده مواد اولیه هم هست، می‌گوید: در واقع، دست تولیدکنندگان تا به حال به ارز 1226 تومانی نرسیده است و اگر هم این اتفاق افتاده باشد، حتما ارز را کمتر از 1230 تومان نخریده‌اند. در برخی مواقع توافق با صادرکنندگان بیشتر از توافق با مدیران بانکی با صرفه است، اگرچه صادرکنندگان ارز را حداقل با قیمت 1400 تومان می‌فروشند، اما به راحتی ارز بین دو طرف مبادله میشود، در حالی که اگر قرار باشد ارز دولتی از بانک‌ها دریافت شود، باید هزینه‌های بسیاری از جمله زمان و «ریال» را خرج کرد تا بتوان ارز دولتی گرفت. وی ادامه داد: دستوراتی که صادر میشود، تنها کاغذ بازی است و کسی حرف مديران را در سطوح پایین‌تر نمی‌خواند، در حالی که اگر شما حاضر باشید مبلغی خرج کنید، حتما می‌توانید به راحتی به ارز 1226 تومانی هم دسترسی پیدا کنید.
بلوکه شدن حواله‌ها
بر اساس این گزارش به وجود آمدن فضای رقابتی برای دریافت ارز دولتی در حالی مورد تاکید برخی از فعالان صنعتی است که در مقابل برخی نیز آن را تایید نمی‌کنند.
جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات از جمله کسانی است که در مورد مشکلات بخش تولید برای دریافت ارز با نرخ 1226 تومان به «دنیای اقتصاد»، می‌گوید: واحدهای زیرمجموعه انجمن تاکنون برای دریافت ارز دولتی به منظور واردات مواد اولیه مشکلی نداشته‌اند. وی اما به مشکلات خاص این بخش كه ناشی از محدودیت‌های بین‌المللی است اشاره کرد و گفت: مشکل ما در دریافت ارز نیست، بلکه در بلوکه شدن حواله‌هایی مرتبط به واردات مواد اولیه از خارج از کشور است
