تحلیل و ارزیابی بازار
یکی از بحرانی ترین بخش های تهیه نقشه و برنامه هر کسب و کاری تحلیل و ارزیابی بازار است. این بدان معناست که قبل از تهیه برنامه کاری باید یک ارزیابی صحیح و اصولی از بازار انجام دهید. باید بدانید چه نوع اطلاعاتی درباره مشتریان احتمالی نیاز دارید.هر برنامه کسب و کاری شامل ارزیابی هایی از بازار است. این یکی از اولین و مهمترین دلایل برای ساختن یک نقشه و برنامه کاری است. فرقی نمی کند که می خواهید یک کسب و کار جدید بنیان نهید یا کسب و کار موجود را بهینه سازی نمایید، باید ارزیابی خود از بازار را حداقل سالی یکبار تازه سازی نمایید و در آن بازنگری های لازم را انجام دهید. بازار تغییر می کند و همه کسب و کار ها نیاز دارند که به تغییرات بازار توجه داشته باشند.بازاری که به آن نیاز دارید بازار احتمالی شماست و بازار واقعی که به شما خدمات بدهد نیست و این همان چیزی که مشتریان شما را محدود می کند. بازار هدف شما بسیار وسیع تر از مشتریانی است که اکنون دارید. بلکه بازاری است که در آینده احتمالاً به آن دست پیدا خواهید کرد و ما در برنامه کاری سعی می کنیم علاوه بر نگه داشتن مشتریان فعلی روی این بخش از بازار هم کار کنیم.به عنوان مثال، بازار یک سینمای محلی در شهر شما فقط شامل افرادی که به سینما می روند نیست بلکه شامل هر کسی که در آن شهر و نزدیکی ها زندگی می کند یا به آنجا سفر می کند می شود. و بازار یک شرکت ساختمانی شامل تمام خانه ها و مراکز تجاری در فاصله ای منطقی از آن شرکت است. بازار یک وب سایت که تعداد زیادی کتاب الکترونیک قابل دانلود کردن دارد شامل هر کسی است که به اینترنت متصل است. بازار کامپیوتر های شخصی شامل مصارف خانگی، اداری، مدارس، سازمان های دولتی و ... می شود.هدف شما دست یابی به این بازار است این هدف برنامه کاری شماست و هر برنامه کاری با برنامه کسب و کار دیگر متفاوت است. بنابراین شما تا جاییکه می توانید باید درباره بازار هدف خود اطلاعات جمع کنید.جمع آوری اطلاعاتمنابع اطلاعاتی که به شما کمک میکند بازار هدف خود را ارزیابی نمایید برای هر برنامه کسب و کاری متفاوت از دیگری است. به عنوان مثال ممکن است شما احتیاج به اطلاعات محلی داشته باشید که می توانید آنرا از اتاق بازرگانی محلی خود دریافت نمایید. یا می توانید از آمار موجود در اینترنت در رابطه با کسب و کار خود استفاده کنید مثلاً می توانید به وب سایت اداره آمار مراجعه نمایید و قسمتی از اطلاعات خود را بدست آورید.البته همه اطلاعات مورد نیاز شما در معرض دید عمومی قرار ندارند و ممکن است مجبور شوید به روش های علمی تاخمین بزنید. بیشتر مواقع باید از منابع مختلف برای جمع آوری اطلاعات استفاده کنید. من حتی تحقیقات جالبی دیده ام که از روی دفترچه تلفن، کاتالوگ ها، مقالات آماری، اطلاعات مربوط به املاک و مستقلات و نقشه های تراکمی برای یک کسب و کار انجام شده است.تکه تکه کنید.همیشه سعی کنید بازار خود را به بخش های مفیدی تقسیم نمایید. من برای سالها در یک شرکت سازنده کامپیوتر کار می کردم این شرکت بازار هدف خود را به بخش هایی چون خانگی، دفتری، سازمان های بزرگ، آموزشگاه ها و دولتی تقسیم کرده بودند. تقسیم بازار به شرکت ما کمک می کرد روی هر بازار با توجه به نیاز آن خدمات بهتری ارائه دهیم، سیاست قیمت گذاری درستی انتخاب نماییم، تبلیغات هدفمند انجام دهیم و روند تصمیم گیری شرکت را با توجه به نیاز مشتری تعیین نماییم.تقسیم بازار به بخش های درست کمک می کند مشتری های مشخصی را با خواسته های مشخص شناسایی نمایید و هدف گیری کنید. خانواده ها ممکن است کمک فوری و خدمات مستمر و قابل اعتماد نیاز داشته باشند در حالیکه دانشجویان ممکن است به خدمات شبانه نیاز داشته باشند. افراد متاهل روزنامه می خوانند ولی دانش آموزان به پوستر ها توجه می کنند و در کتاب فروشی ها قدم می زنند. شناخت بخش های مختلف بازار به شما کمک می کند هنگام ارائه کالا و خدمات به مشتریان تصمیم های زیرکانه بگیرید و کمترین نتیجه آن یک ارتباط موثر و مفید بین شما و مشتری است.حجم بازار و سرعت رشد آنشما مجبورید بازار خود را اندازه بگیرید و مشخص کنید. به عنوان مثال اگر مالکان خانه های محلی بازار هدف شما هستند، شما باید بتوانید آنها را بشمارید. باید بدانید در بازار هدف شما 500 نفر وجود دارد یا 200000 نفر یا 2 میلیون نفر و همینطور باید بتوانید تعیین کنید چه حجمی از این بازار سهم شما است.وقتی صحبت از رشد بازار می شود و چیزی که باید به آن فکر کنید درصد تغییرات بازار در آینده است به عبارت دیگر باید توانایی های پیش بینی بازار را در خود تقویت کنید. آیا تعداد افرادی که در حال صاحب خانه شدن هستند در اطراف شما در حال افزایش است؟ این تعداد چقدر است؟ در سال چند نفر از کارگران بازنشسته می شوند و در آینده این تعداد چقدر خواهد بود؟ چند نفر در اطراف شما در رستوران غذا می خورند و این رفتار در آینده چقدر تغییر می کند؟ پیش بینی بازار با شمارش خرید های احتمالی در هر بخش بازار شروع می شود. سپس می توانید روی درصد تغییرات در سه تا پنج سال آینده پیش بینی بازار را انجام دهید.روند بازار
شما باید بدانید در بازارتان چه می گذرد. آیا تا به حال به نمودار ها و الگوهای بازار توجه کرده اید و اگر این کار را کرده اید تاثیر آن در عملکرد شما چه بوده است؟ به عنوان مثال اگر فروشنده اتومبیل هستید باید بدانید که مردم برای خرید اتومبیل به قیمت بنزین توجه می کنند یا محیط زیست؟! یا اگر در کار فروش تلوزیون فعالیت می کنید اگر قیمت دی وی دی افزایش یابد در بازار شما چه تاثیری دارد؟ سوالاتی که برای هر کسب و کاری مطرح می کنید متفاوت است از دیگری است و این ها فقط مثال هستند. آنچه مهم است آگهی شما در حین تهیه برنامه و نقشه برای کسب و کار است.باید از وضعیت بازار در حال حاضر و در آینده و رفتار بازار با تغییر شرایط آگاهی داشته باشید.
