مقدمه وب

مقدمه
ارتقاي سطح دانش, توانايي و مهارتهاي ارتباطي براي پاسخگويي به نيازهاي جديد يكي از رويكردهاي مهم در سازمانهايي است كه به اصل پويايي مداوم پايبندند. هر سازماني براي ايجاد ارتباط مستحكم تر و بهتر با گروههاي مخاطب و مشتريان خود تدابيري انديشيده است. امكانات اينترنت يكي از مناسبترين و در عين حال ساده ترين راههاي ايجاد ارتباط دوسويه بين سازمان و كليه افراد و نهادهاي ذينفع (Stakeholders) است. بهره برداري از امكانات اينترنتي همواره به دو عامل اصلي وابسته است. نخست, فناوري جديد و ديگر شيوه و كيفيت استفاده از اين پديده.
با اقبال رو به فزوني براي استفاده از اينترنت, شايد سخن راندن از مزايا و مضار اينترنت شايد در عمل چندان ثمربخش نباشد. اينترنت نيز همچون پديده هاي ديگر عصر جديد راه خود را پيموده و با توجه امكانات بيسابقه اي كه دارد, به سرعت در حال گسترش است.
اگر از چون و چرا و مجادله درباره اساس و فلسفه اينترنت صرف نظر كنيم وآنرا همچون رسانه هاي نوين، يك پديده, با ويژگيهاي خاص خودش بدانيم , ناگزيريم به تناسب موضوع مورد نظر, به جنبه هايي از اينترنت بپردازيم كه مستقيم و غيرمستقيم بر روي سازمانها و كاربران تاثير مي گذارد.
1- سازمانها. سازمانها (اعم از دولتي و خصوصي) كه از عمده ترين كاربران ايترنت هستند, دو دليل عمده را براي توجيه ضرورت استفاده از اينترنت را مطرح مي كنند؛ نخست آنكه اين پديده مجراي مناسبي براي انجام امور جاري, مانند مبادلات, ارتباطات دو و چند جانبه, و امر تجاري آنها است كه علاوه بر كاهش هزينه ها و نياز به نيرو انساني, در تسريع امور تاثير غيرقابل انكاري دارد. ديگر آنكه اينترنت جايگاه بسيار مناسبي براي انتقال اطلاعات به اشكال مختلف و اطلاع رساني است. به ويژه آنكه ارتباط با مشتريان و مخاطبين از اين طريق بر بسياري از اشكال ديگر ارتباط برتري دارد.
2- كاربران اينترنت (بطور عام) اگر چه هنوز منابع اطلاعاتي, مجراهاي انتقال اطلاعات و فرايندهاي خارج از چهاچوب اينترنت بخش اعظم نيازهاي كاربران را تامين مي كند و شايد تا آينده اي نه چندان نزديك, جايگاه آنها حفظ خواهد شد؛ اما ارزيابي گرايش كنوني كاربران به اينترنت حاكي از آن است كه جايگاه اين پديده به عنوان يكي از مهمترين منابع اطلاعاتي و مجراهاي ارتباط روز به روز مستحكم تر مي شود. از اين رو عليرغم معضلاتي كه هم اكنون در زمينه بهره برداري از اينترنت وجود دارد, چشم پوشي از آن به معناي از دست دادن امكانات اطلاعاتي وارتباطي است كه تامين آنها از طرق ديگر يا ميسر نيست و يا مستلزم صرف هزينه, نيروي انساني و زمان فراوان است.


چه بايد كرد؟
قبل از اينكه اينترنت با همه كاركردهايش خود را بر ما تحميل كند و با رفتار منفعلانه تسليم بي چون و چراي آن شويم, لازم است ضمن وضع مقررات حقوقي, آموزش, ايجاد زيرساختهاي مناسب, تامين منابع مالي و هزينه مشاركت سازمانها, گامهاي اساسي در زمينه پوشش اطلاعاتي در اينترنت بر داشته شود. بدون ترديد وجود منابع اطلاعاتي داخلي در اينترنت ثمراتي دارد كه تنها محدود به منافع سازمان نمي شود؛ بلكه تامين نيازهاي كاربران و نماياندن توان علمي كشور از ديگر پيامدهاي آن است.
با تسهيلاتي پس از ظهور پديده «وب» در زمينه انتقال اطلاعات بر روي اينتر نت به وجود آمده است, گرايش به حضور در اينترنت و مشاركت در تبادل اطلاعات علمي و تجاري دچار تحولي اساسي شده است. حضور مراكز پژوهشي, دانشگاهها و سازمانهاي تخصصي داخل كشور در اينترنت,- اگرچه چندان پر رنگ و مؤثر نيست- بدان معنا است كه صرفنظر از نكات منفي, اينترنت پديده اي است كه مي تواند در خدمت دانش, آگاهي و علم قرار گيرد. بايد تلاش كرد و اميدوار بود كه مراكز علمي و پژوهشي كشور هرچه بيشتر به اهميت اين پديده در رشد علمي كشور توجه نموده و استفاده از اينترنت را به سطح «حضور تبليغاتي» محدود نسازند.
مركز اطلاعات و مدارك علمي يران به عنوان پژوهشكده اي كه فعاليت خود را پيرامون سه محور متمركز نموده است از سال ؟137 امكان بهره برداري از اينترنت رايافت و از همان زمان به دنبال راه كارهايي براي حضور جدي و ثمربخش در اينترنت بود. اقدامات نتيجه بخشي در اين زمينه انجام گرفت كه مهمترين آنها انتقال اطلاعات 11 پايگاه اطلاعاتي فارسي و لاتين مركز به ميحط وب بود كه هم اكنون درحال بهره برداري است. در عين حال مركز مرز فعاليت در اين زمينه را به همين حد محدود ننموده و حيطه فعاليت خود را گسترش خواهد داد.


تاريخچه وب
ظهور وب را مي توان منشاء يكي مهمترين تحولات عصر حاضر در عرصة ارتباطات دانست. سابقه‌ انديشه‌ ايجاد صفحه‌هايي‌ كه‌ به‌ صورت‌ فوق‌ متني‌ ايجاد و خوانده‌ شود منتسب‌ به وانوار بوش‌ (Vannevar Bush) است‌ كه‌ در سال‌1945 طي‌ مقاله‌اي‌ در ماهنامه‌ آتلانتيك‌ تحت‌ عنوان‌ "As we may think" به‌ نگارش‌ در آورد. پس‌ از 45 سال‌ تيم برنرز TimBerners-Lee و روبرت كاليا Robert Cailliau در آزمايشگاه‌ اروپايي‌ فيزيك‌ ذره‌اي‌ (CERN) در ژنو سوئيس‌، پروژه‌ HTML را تهيه‌ وانديشه‌ خود را در نوشتاري‌ تحت‌ عنوان:

‌"World Wide Web: Proposal for a Hypertext Projet"
و بر اجراي‌ آن‌ تأكيدكردند. در سال‌ 1992 فعاليتهاي‌ آنان‌ به‌ ثمر نشست‌ و پديده‌ جهاني‌ وب‌ متولد شد. بلا فاصله‌ مرورگرهاي‌ (Browser) مناسب‌ وسازگار نيز تهيه‌ شد كه‌ با اقبال‌ جهاني‌ مواجه‌ شد.
اينكه‌ چرا وب‌ از آزمايشگاه‌ اروپايي‌ فيزيك‌ ذره‌اي‌ (CERN) آغاز شد چنين‌ پاسخ‌ داده‌ شده‌ است‌: به‌ دليل‌ ماهيت‌ سؤالهايي‌ كه‌ درعلم‌ فيزيك‌ مطرح‌ مي‌شود و ضرورت‌ همفكري‌ جهاني‌ در زمينه‌ موضوعات‌ اين‌ حوزه‌، وجود محمل‌ ارتباطي‌ براي‌ مرتبط ساختن‌متخصصين‌، غير قابل‌ اجتناب‌ بود. سيستم‌ ارتباطي‌ مورد نياز مي‌بايست‌ بدون‌ توجه‌ به‌ اختلاف‌ موجود بين‌ سيستمهاي‌ كامپيوتري‌ ازنظر نرم‌افزار سيسستم‌ عامل‌ و سخت‌افزار، كارآيي‌ داسته‌ باشد. اين‌ نياز، با همت‌ پژوهشگران‌ اين‌ مؤسسه‌ برآورده‌ شد. تحولات‌شگرفي‌ در عرصه‌ نمايش‌ سريع‌ اطلاعات‌، جستجو و امكانات‌ جنبي‌ براي‌ وب‌ روي‌ داده‌ است‌. اما به‌ نظر منمي‌ رسد (CERN) ازموقعيت‌ پيشتاز بودن‌ خود تنزل‌ كرده‌ باشد.
در زمينه‌ تهيه‌ مرورگرهاي‌ وب‌ نيز پيشرفتهايي‌ صورت‌ گرفت‌. دو مرورگر مهم‌ وب‌ يعني‌ Netscape Navigator وMicrosoft Explorer پابه‌ عرصه‌ نهادند. نگارشهاي‌ متعدد از آنها ارائه‌ شده‌ است‌; اگر چه‌ هنوز در زمينه‌ نمايش‌ يك‌ سند HTMLپويا و همراه‌ جلوههاي‌ ويژه‌، مشكلاتي‌ وجود دارد.رقابت‌ نزديك‌ بين‌ دوشركت‌ Netscape و Microsoft همچنان‌ در جريان‌است‌.
در عرصه‌ توليدصفحات‌ وب‌ نيز با تهيه‌ نرم‌افزارهاي‌ رابط قدرتمند وضعيت‌ جديدي‌ پديد آمد. اكنون‌ با وجود اين‌نرم‌افزارهاي‌ كمكي‌ تسلط بر كدها و آشنايي‌ با ساختار زبان‌ HTML براي‌ ايجاد صفحه‌ وب‌ ضروري‌ نيست‌ و اين‌ عمليات‌ مي‌تواند بااستفاده‌ از ويزاردهاي‌ Wizard مناسب‌ صفحه‌ مورد نظر كاربر تهيه‌ شود. اما اين‌ پايان‌ كار نيست‌; با توجه‌ به‌ توانايي‌هاي‌ نرم‌افزاررابط، كاربر همچنان‌ قدرت‌ و اختيار ايجاد هرگونه‌ تغييري‌ ديگري‌ را در صفحه‌ مورد نظر دارد. نرم‌افزارهاي‌ گوناگوني‌ براي‌ طراحي‌صفحه‌ وب‌ وجود دارد كه‌ برخي‌ از مهمترين‌ آنها عبارتند از:
-Microsoft Front Page
- Web Publish
- Symantec Visual Page
- Hotmetal pro
- Adobe Pagemill
در بين‌ نرم‌افزارهاي‌ مذكور Front Page از لحاظ فني‌، امكانات‌ و سازگاري‌ با مرورگرها، توسعه‌ بيشتر يافته‌ و از كليه‌ امكانات‌وابزار ايجاد، نشر و مديريت‌ يك‌ سايت‌ WWW برخوردار است‌. از بارزترين‌ ويژگيهاي‌ آن‌، هماهنگي‌ كامل‌ با مجموعه ‌ OFFICEشركت‌ ميكروسافت‌ است‌ كه‌ توانايي‌ كاربر را براي‌ طراحي‌ وب‌ بطور چشمگيري‌ افزايش‌ مي‌دهد.
در زمينه‌ وب‌ فارسي‌، متأسفانه‌ مشكل‌ محيط فارسي‌ در نرم‌افزارها، از جمله‌ وب‌، همچنان‌ به‌ عنوان‌ يك‌ محدوديت‌ توسعه‌ وب‌فارسي‌، خود را نمايان‌ ساخته‌ است‌. استفاده‌ از غالب‌ وب‌ سايتهاي‌ فارسي‌، مستلزم‌ Download فونتهاي‌ فارسي‌ به‌ صورت‌ دستي‌است‌.
مطابق‌ اطلاعات‌ موجود از سال 1377 گرايش به انتقال اطلاعات بر روي وب سرعت گرفت و مراكز و سازمانهايي كه به اينترنت دسترسي داشتند به صورت ابتدايي به طرحي صفحه وب ويژه معرفي فعاليتهاي خود پرداختند؛ ندا رايانه, خبرگزاري جمهوري اسلامي؛ دانشگاهها و همزمان بخش خصوصه نيز وار اين عرصه شد. با توجه به محيط گرافيكي و كاربرپسند وب مطبوعات نيز از اقبال وسيعي از وب به عمل آوردند و خصوصا روزنامه هاي كثيرالانتشار روزانه شماره هاي منتشر شده را براي استفاده فارسي زبانان داخل و خارج از كشور با استفاده از وب بر روي اينترنت قرار دادند. اما همه اين اقدامات منجر به حل نمايش صحيح و بلاوااسطه فونتهاي فارسي در محيط وب نشد. بدين معنا كه كاربران براي رؤيت فونتهاي فارسي مجبور به بارگذاري فونت فارسي شده كه همين امر نيز براي همة كاربران به سادگي ميسر نيست.
مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران از سال 1376 كه امكان دسترسي به اينترنت را يافت, به مطالعه پيرامون انتقال ركوردهاي ‌پايگاههاي‌ اطلاعاتي‌ به محيط وب پرداخت. در سال 1377 اين مطالعات به نتيجه رسيد.
نكته مهمي كه در زمينه وب مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران قابل ذكر است اينكه با استفاده از Internet Explorer 5. و يا نگارشهاي بالاتر آن هيچ مشكلي در نمايش فونت فارسي و چاپ اطلاعات وجود ندارد. سوابق امر نشان مي دهد كه مركز اطلاعات‌ و مدارك‌ علمي‌ايران‌ در اين زمينه اصولي ترين گام را برداشته است.

وب چيست؟
وب (WEB)يك سيستم مبتني بر سرويس دهنده/ سرويسگير(Client/Server) بر روي اينتر نت است كه با استفاده از ابزار فرامتن(HyperText) و پيوند(Link) دادن اجزاي اطلاعات به يكديگر دسترسي به منابع اطلاعاتي را تسهيل مي كند. وب از ابزار فوق رسانه اي(HyperMedia) كه شامل فوق متن و چند رسانه اي(MultiMedia) است بهره مي گيرد. از طريق وب مي توان اطلاعات را ارسال ويا دريافت نمود و متفاوت بودن سيستمهاي سخت افزاري و نرم افزاري (سيستم عامل) مانع ايجاد ارتباط نمي گردد.
به بيان ساده تر اطلاعاتي كه از طريق وب بر روي اينترنت قرار مي گيرد ميتوان شامل متن, صدا, تصوير, فيلم باشد. اين عناصر با پيوندهايي كه با استفاده از ويژگي زبان علامتگذاري ابر متن(HyperText Markup Language) - كه اختصارا (HTML) خوانده مي شود- در آنها ايجاد مي گردد با يكديگر مرتبط شده و كاربر را به وسيله اشاره گرها(Pointer) از اطلاعي به اطلاع ديگر راهنمايي ميكند. كاربر با توجه به علاقه خود از اشاره گرهاي موجود در متن براي يافتن صفحه مورد نظر استفاده مي كند و يا ممكن است براي يافتن آن اطلاعات به نشاني ديگر در سيستم ديگري هدايت شود. هر عنصري كه در صفحه وب وجود دارد مانند متن صدا , تصوير, فيلم, آدرسها و پست الكترونيكي قابليت پيوند با منابع اطلاعاتي يا اشاره گرهاي ديگر را دارند. (1, ص. 46)

ابرمتن چيست؟
صفحات ابر متن وب با استفاده از زبان علامتگذاري ابرمتن HTML كه گسترشي از SGML (Standard Gneralized Markup Language)مي باشد طراحي مي شوند. SGML يك استاندارد بين المللي (ISO 8879) است كه براي پردازش اطلاعات متني بكار ميرود. فلسف وجودي SGML اين است كه به گونه اي اطلاعات را آرايش كند كه سيستمهاي ديگر چاپ و برنامه هاي ديگر بتوانند از آن استفاده نمايند. HTML كه به وسيله SGMLتعريف مي شود, يك زبان علامتگذاري لغات ومتون است كه روش به نمايش درآمدن آنها را تعيين مي كند.(3, ص. 7)
براي درك آسانتر ابرمتن, يك دائره المعارف را در نظر مجسم كنيد, كليه مدخلها و تصاوير آن در يك قالب خطي تنظيم شده اند و براي هر صفحه, بخش, و فصلي شماره اي دارد. با استفاده از فهرست و نمايه كتاب مي توانيد مقاله مورد نظر خود را يافته و مطالعه كنيد. همانطور كه مشغول خواندن مقاله هستيد, ممكن است براي كسب اطلاعات بيشتر در باره موضوع خاصي به مقاله اي ديگر در اين دائره المعارف ارجاع داده شده باشد يا در پاورقي نام منبع ديگري در زمينه همان موضوع ذكر شده باشد. اين ارجاعات و يادداشتها ممكن است به تعداد زياد وجود داشته باشد. شما به كمك نشاني ها ي داده شده به آن مقالات و منابع مراجعه و سپس در صورت لزوم به متن اصلي باز مي گرديد. در اينجا بايد نظم خاصي در تدوين متن از نظر شماره صفحه, بخش و فصل وجود داشته باشد. وجود چنين نظامي موجب الزام تدوين اثر به صورت خطي (Linear Structure) مي شود. به طوريكه با نشاني داده شده در صفحات بتوان مطلب بعدي را يافت.
اين نظام از نظر پيوند مطالب و ردگيري اطلاعات با استفاده از ارجاعات دقيقا ويژگي ابرمتنها نيز هيت؛ با اين تفاوت اساسي كه در ساختار ابرمتن ها غيرخطي بوده رعايت نظام خطي الزامي نيست. يعني تقدم و تاخر مطالب هيچ تاثيري در يافتن اطلاعات ندارد؛ كافي است با ديدن يك نقطه ارجاع در متن, كه به مطلب ديگر پيوند داده شده بلافاصله به به اطلاعات مورد نظر دسترسي پيدا كرد. بنابر اين مطالب ممكن است به هر شكل تنظيم شده باشد, مهم آن است كه پيوند بين عناصر به درستي صورت گرفته و امكان رفت وآمد بين صفحات فراهم گردد. حتي قرار گرفتن تصاوير در كنار متن نيز – آنچنان كه در كتابها مرسوم است- الزامي نيست. مي توان با استفاده از توانايي زبان نشانگذاري ابر متن محلي خاص براي آنها در نظر گرفت و يا تمهيداتي انديشيد كه كاربر بر اساس خواست خود تصاوير را رؤيت نمايد. علاوه بر اين امكان ايجاد نمايه و فهرستهاي گوناگون از مطالب صفحات و امكان افزودن ابزار جستجو در صفحات وجود دارد. (2, ص. 3)

وب چگونه كار ميكند؟
با تهيه صفحات مرتبط به هم با استفاده از زبان نشانگذار ابرمتن كار طراحي وب در يك مرحله به پايان رسيده است؛ اما براي انتشار و دريافت اطلاعات در اينترنت و متصل شدن به اجزاي اطلاعاتي گوناگون نرم افزاري مورد نياز است كه بتواند بر اساس پروتكلهاي پذيرفته شده, اطلاعات ابرمتن ها را خوانده وبه اصطلاح به آنها حيات ببخشد.اين نرم افزارها «مرورگر وب» (Explorer) نام گرفته اند.
مرورگرهاي وب چند پروتكلي (چند ضابطه اي) هستند. اين بدان معنا است كه مرورگرها مي توانند به انواع مختلفي از سرويسگرها (Server) كه بر اساس پروتكلهاي مختلفي ارتباط برقرار مي كنند, دسترسي داشته ياشند. مهمترين پروتكلهايي كه مرور گرها مي توانند با استفاده از آنها به سرويسگرها متصل شوند عبارتند از :
1 پروتكل انتقال ابرمتن::HTTP: HyperText Transfer Protocol
1پروتكل انتقال فايل: FTP: File Transfer Protocol
1گوفر:Gofer .
1پروتكل انتقال اخبار شبكه :News يا Network News Transfer Protocol NNTP:
1تل نت: Telnet(3, ص. 11)
1پست الكترونيكي:mailto.
براي مشخص كردن نشاني اينترنتي يك منبع اطلاعات از مكان ياب واحد منبع يا URL (Uniform Resource Locator) استفاده مي شود. URL اين اطلاعات را به مرورگر ميدهد:
4 نوع پروتكل دسترسي كدام گونه است
4 آدرس اينترنتي سرويسگر
4 مسير فايل منبع اطلاعات (4, ص. 8)


مسير URL بطور طبيعي مطلق است. دستور استاندارد URL اين چنين است:
protocoltype//host.domain(:port)directory(/subdirectory)/filename.extension
مانند:
http://www.irandoc.acir/About/aboutus.htm
دو مرورگر وب Internet Explorer و Netscape Navigator كه بيش از همه عموميت يافته اند. هركدام از اين مروگرها داراي امكانات جنبي متنوعي هستند كه كاربر را در اتصال به منابع گونان گون اطلاعات به شكلهاي متعدد ياري ميدهند.
مهمترين ويژگيهاي مرورگرها را مي توان اين چنين خلاصه كرد:

& مرورگرهاي وب پيوندهاي داخلي داخلي و مقصد علامتگذاري ها (Bookmark) را پشتيباني مي كنند. در علامتگذاري, مقصدي در يك صفحه به قسمتهاي خاصي از همان صفحه متصل مي گردد. برخي از مرورگرها به ويژه Netscape نه تنها توانايي نگهداري بخشهاي علامتگذاري شده سايتهاي در دسترس را دارند, بلكه براي ويرايش, ليستها و مقوله بندي سلسله مراتبي ارائه مي كنند.
& مرورگرهاي جديد توانايي فراخواني برنامه هاي سرويسگري كه داده ها را منتقل و براي كاربر فابل استفاده مي نمايد, دارا هستند. ممكن است برخي داده ها در شكلهاي خاصي ارائه شوند كه در بدو امر به وسيله مرورگر قابل بارگذاري نباشد. اين مرورگرها برنامه اصلي كاربردي را از مقصد تعيين شده فراخواني نموده و داده ها را قابل ارائه مي كند (1, ص. 50). مانند فايلهاي داراي پسوند PDF كه با فراخواني Acrobat Reader و نصب آن بر روي كامپيوتر ميهمان فايل را قابل خواندن مي كند.
& مرورگرها قابليت نمايش گرافيك, بخشي از جلوه هاي ويژه و حالت واقعيت مجازي (Virtual Real Mode) را دارند. اما اين توانايي مطلق نيست و هنوز در بخشي از جلوه هاي ويژه و نمايش واقعيت مجازي محدوديت هايي وجود دارد. البته توانايي مرورگرهاي موجود, در اين زمينه متفاوت است.
& همه مرورگرها قابليت ضبط (Capture) اطلاعات قابل مشاهده بر روي صفحه وب يا منبع را بر روي ديسك ميهمان دارند. از اين طريق كاربر ميتواند اطلاعات مورد نياز خود را نگهداري و استفاده كند. هنگام استفاده از فايل ضبط شده به نشاني اصلي آدرس دهي مي شود و يا اگر اشاره گر ارجاع نسبي(Relative) باشد صفحه ذخيره شده از روي رايانه ميهمان بارگذاري مي شود ونه از مرجع اصلي. آدرس دهي نسبي اين مزيت را دارد كه با تغيير محي فايل نيازي به تغيير پيوندهاي موجود در صفحه نيست؛ اما در آدرس دهي مطلق (Absulate) هرگونه تغيير نام و تغيير محل فايل نيازمند ويرايش پيوندها (Link) است. (1, ص. 50-53)

ابزار جستجو در وب
يكي ازسودمندترين ويژگي هاي فحات ب قابليت افزودن موتور كاوش Engine) (Search قدرتمند و نيز راهنما بري منابع اطلاعات وب است. در سند HTML مي توان كلمات كليدي را به عنوان Metadata مشخص كرد تا هنگام جستجو توسط موتورهاي كاوش اين كلمات كليدي به عنوان معرف (توصيفگر) متن نمايش داده شود. در صورتي كه اين اقدام هنگام طراحي صفحه انجام نگيرد كليه واژه هاي سند (به جز 300 كلمه شامل حروف اضافه و تعريف) توسط كاوشگر وب فهرست و به عنوان معرف نمايش داده مي شود.
براي افزودن ابزار جستجو از سه شيوه اصلي مي توان بهره برد:
1- كاوش بر اساس نمايه توليد شده توسط ماشين: در اين شيوه كه در موتورهاي كاوشي نظير Altavista و webcrawler استفاده شده است, نمايه توسط ماشين و بدون كنترل مستقيم انسان بر فرايند انتخاب و نمايه سازي تهيه مي شود. در نمايه سازي به اين روش جامعيت مورد توجه است. (1, ص. 54-55)
با معرفي صفحه وب به اين موتورهاي كاوش, نمايه اي از كلمات بكار رفته در صفحات تهيه شده و پس از كنترل آنها توشط سياهه وارسي (Stop List) – كه حدود 300 كلمه را (البته در زبان انگليسي) شامل مي شود- نمايه ويرايش و با حفظ مكان ياب واحد منبع (URL) و آدرس دهي نمايه تهيه مي گردد. در واقع كاوشي كه با استفاده از موتور كاوش انجام مي گيرد, كاوش در همان لحظه در وب سايت انجام نمي شود بلكه كاوش در نمايه اي از پيش تعيين شده است.
اين نوع نمايه و حاصل كاوشي كه در آن صورت مي گيرد داراي مشكلات و نواقصي است كه هنوز مورد بحث محافل علمي است و تاكنون الگوريتم جامع و كاملي كه منجر به بازيابي دقيق اطلاعات در وب شود ارائه يا مورد توافق قرار نگرفته است. البته بايد اين نكته را يادآور شد كه موضوع پايگاه هاي اطلاعاتي كه به وب متصل مي شوند از نظر جستجو تابع منطق وضع شده در ساختار آن پايگاهها است و موتورهاي كاوش به طور طبيعي بازيابي اطلاعات آنها تحت تاثير قرار نمي دهد.
2- كاوش بر اساس نمايه هاي توليد شده توسط انسان: موتورهاي كاوشي كه امكاناستفاده از اين نوع نمايه را دارند اساسا بر مبناي جستجوي آزاد متن عمل مي كنند. اما در عين حال يك يك كنترل انساني نيز بدان مي افزايند. در موتور كاوش Yahoo از اين شيوه استفاده ميشود. نمايه اي كه توسط انسان تهيه مي گردد در نتيجه كاوش برجسته شده و متمتيز از متن اصلي نمايش داده مي شود. چنين ويژگي را مي توان هنگام طراحي وب و با استفاده از ريزبرنامه ها (Applet) به وب افزود.
3- ابر كاوشگر (Meta Search Engine): همانگونه كه از عنوان بر مي آيد ابر كاوش به خودي خود يك ابزار مستقيم جستجو در صفحات وب نيست, بلكه ابزاري است كه در موتورهاي كاوش ديگر به جستجو مي پردازد. مانند: Metafind, Webferret و Dogpile (1, ص. 60). اين ابر كاوشگرها ويژگيهاي موتورهاي كاوش را شناخته و از جستجوي جامعي در هرآنچه در دسترس است به انجام مي رسانند.

پوشش وب
شما مي توانيد هر چيزي را بر روي وب بيابيد؛ اطلاعات علمي, تجاري, هنري, تبليغاتي, شخصي,و... . اكنون اطلاعاتي كه بر روي وب قرار گرفته است كليه حوزه هاي معارف بشري را پوشش مي دهد. كتابخانه ها, مراكز اطلاع رساني و سازمانهاي تجاري وب را رسانه اي مناسب براي ايجاد ارتباط با كاربران و مشتريان يافته اند. بستر ارتباطي وب همچنين اين امكان را به كاربران مي دهد كه با يكديگر – به صورت دو يا چند نفره- به مباحثه پرداخته و كنفرانس از راه دور تشكيل دهند و يا به تبادل نامه به صورت دو يا چند جانبه بپردازند.

برخي ملاحظات
نكته اول: شايد يكي از مهمترين دليل براي عموميت يافتن وب به ويژه در بخش رسانه اي, نمايش گرافيكي, ازنقطه نظر زيبايي شناسي و تاثير آن بر روي كاربر است كه آن را اينترنت براساس متن غيرقابل مقايسه مي نمايد. صفحه هاي وب تركيبي از رنگها, آيكون ها (Icon) و تصاوير متحرك چشم نواز هستند و از قدرت بصري فوق العاده اي براي نمايش مطالب بهره مي برد.(1, ص. 47)
هم چنين معروف است كه « ارزش يك عكس بيش از هزار نوشته است» ؛ ما نيز در صحت اين گفته ترديد نمي كنيم, اما بايد يك نكته مهم را در نمايش اين تصاوير «بهتر از هزار نوشته» بر روي وب بايد به ياد داشته باشيم, و آن موضوع سرعت بارگذاري(Load) اطلاعات است. توضيح اينكه انتقال اطلاعات متني به دليل كم حجمي آنها با سرعت زياد انجام مي گيرد و هرچه ابزار انتقال مانند سرعت مودم و ظرفيت انتقال خطوط مخابراتي بالاتر باشد, سرعت بارگذاري اطلاعات بيشتر مي شود. اما در زمينه انتقال تصوير و فيلم سرعت انتقال به دليل حجم سنگين فايلهاي گرافيكي و طولاني بودن زمان بارگذاري, رضايت كاربران را جلب نمي كند. به همين دليل طراحان وب در بكار بردن گرافيك سنگين (حجم بالا) به شدت محتاط هستند. در واقع طراحان وب بين استفاده از جلوه هاي بصري و سرعت انتقال اطلاعات متني, تا كنون گزينه دوم را در اولويت قرار داده اند؛ كه البته اين به معناي حذف كلي گرافيك از صفحات وب نيست.
در واقع چنين مشكلي كه همواره جنبه تبليغاتي مهمي به وب جهاني داده است, هنوز بطور كامل در حل نشده و به نظر نمي رسد جز با باز سازي زيرساختهاي اطلاعاتي و نوآوري در فناوري اطلاعات اين مشكل به سادگي قابل حل باشد.

نكته دوم: وسعت و دامنه داده ها در وب جهاني همچون شمشير دو لبه عمل مي كند. استفاده از نظام نمايه اي مناسب در وب مستلزم صرف هزينه بسيار گزاف است و همه وب سايتهاي موجود در اينترنت از نظام نمايه اي كامل و مطلوبي برخوردار نيستند.
موتورهاي كاوش نيز بر اساس نمايه اي كه از سايتها دريافت مي كنند عمليات جستجو را پي مي گيرند. از رو اين حجم وسيع اطلاعات – كه مي تواند يك نكته مثبت نيز باشد- با عدم پشتيباني از يك نظام مناسب روبرو است. اين وضعيت, كاربران – به ويژه مبتديان- وب معمولا در جستجوي اطلاعات سر در گم و وقت فراواني را از آنها به هدر مي دهد. امكاني كه اكنون در بيشتر موتورهاي كاوش وجود دارد و بر اساس منطق خاصي اطلاعات را بر اساس ارتباط آن با گزينه مورد جستجو مرتب مي كند نيز عليرغم مغتنم بودن آن, عملا كارآيي مورد انتار را ندارد.
نكته سوم: در شرايط كنوني كه نرم افزارهاي طراحي وب به وفور در دسترس عموم قرار گرفته است و بدون نياز به تسلط بر زبان HTML به سادگي مي توان صفحه وب را طراحي و به موتورهاي كاوش – رايگان يا با پرداخت هزينه- مرتبط نمود. تعداد وب سايتهايي كه توسط افراد مبتدي و بي اطلاع از ويژگيهاي فني اينترنت تهيه مي شود به حدي است كه از نظر آماري, سايتهاي تخصصي اينترنت در اقليت محض قرار مي گيرند.
نكته چهارم: اگرچه اكنون ديگر پذيرفته شده است كه يكي از كاركردهاي وب جهاني, پوشش تبليغاتي آن است. اما مجسم كنيد كه داراي يك پست الكترونيكي هستيد و يا مشغول جستجو بر روي يكي از متورهاي كاوش, انبوه تبليغاتي كه هر كدام به شكلي شما را به سوي خود مي خوانند, حداقل دو تاثير ناخواسته بر روي فعاليت شما خواهد گذارد؛ نخست, كند كردن سرعت بارگذاري؛ و ديگري, اتلاف وقت. درست مانند كسي كه براي رفع نياز واقعي و ضروري خود به يك پيراهن, وارد مغازه اي بسود ولي چرب زباني فروشنده و جلوه هاي ساير البسه موجب شود خريدار تمام موجودي خود را هزينه نموده اما در سبد كالاي او اثري از پيراهن نيست!

وب هاستينگ چيست ؟
وب هاستينگ و يا در اصطلاح ميزباني وب در اصل تخصيص دادن مقداري فضا بر روي شبكه جهاني اينترنت با يك سري شرايط و ضوابط خاص ميباشد. اين فضايي كه به شما تعلق ميگيرد توسط تمامي افراد از تمام جهان و از طريق اينترنت قابل دسترسي است.

پهناي باند چيست؟
مقدار اطلاعاتي كه از سايت شما رد و بدل ميشود پهناي باند ناميده ميشود. به عنوان مثال اگر در صفحه اصلي شما 4 عكس قرار داشته باشد كه حجم هر كدام از آن عكسها 10 كيلوبايت باشد و همچنين خود صفحه 5 كيلوبايت حجم داشته باشد ، زماني كه يك كاربر به سايت شما مراجعه ميكند 45 كيلوبايت از پهناي باند شما را استفاده كرده است.

فضاي وب چيست ؟
فضاي وب ، در اصل فضاي تخصيص داده شده به هر سايت درون هارد يك سرور در اينترنت است. شما ميتوانيد فايلها، عكسها و يا كلا هر چيز مورد علاقه خود را درون اين فضا قرار دهيد. اين فضا مانند همان فضاي هارد كامپيوتر شخصي شما ميباشد با اين تفاوت كه اين هارد در اينترنت قرار دارد و هميشه و در تمام طول روز و از تمامي نقاط جهان قابل دسترسي است.

سرور چيست ؟
سرور يك كامپيوتر با مشخصات و شرايط سخت افزاري خاص است كه يك سري نرم افزاري هاي مخصوص و لازم بر روي آن نصب شده است و درون اينترنت قرار دارد به نحوي كه هميشه و از همه نقاط جهان قابل دسترسي است. وب سايتها بر روي سرور قرار ميگيرند.

من به چقدر فضا و يا پهناي باند نياز دارم ؟

اين موضوع به عوامل و فاكتورهاي متفاوتي بستگي دارد. از آنجايي كه مقدار پهناي باند و فضاي وب تاثير مستقيم در تعيين قيمتهاي هاستينگ دارد اين موضوع نياز به تحمل بيشتري دارد كه شما بتوانيد بصورت تخميني مقدار فضا و پهناي باند را مشخص كنيد. مقدار فضا بستگي به طراحي سايت شما دارد. شما ميبايست حجم تمامي فايلهايي كه سايت شما در بر گرفته است را محاسبه كنيد البته هميشه در نظر گرفتن مقداري فضا بيشتر از فضايي كه نياز داريد براي احتمالات لازم است. اگر سايت شما بصورت دايناميك است و از بانك اطلاعاتي استفاده ميكنيد و هر روز مقدار آن تغيير ميكنيد ، راه دقيقي براي محاسبه فضا وجود ندارد شما بايد ابتدا فضايي كه فايلهاي شما اشغال كرده اند را محاسبه كنيد و با توجه به فعاليت سايت خود و تعداد بازديد كننده سايت فضايي بيشتر از فضاي محاسبه شده (جهت بانكهاي اطلاعاتي) در نظر بگيريد. براي محاسبه كردن پهناي باند مورد نظر چند فرمول وجود دارد. اگر شما در سايت خود بخشي براي دانلود فايل و يا برنامه هاي مختلف در نظر نگرفته ايد فرمولي كه ميتوان مقدار پهناي باند لازم را محاسبه كرد به شكل زير است : ميانگين تعداد افراد بازديد كننده در روز * ميانگين تعداد بازديد صفحات در روز * ميانگين حجم هر صفحه * 31 اگر در سايت خود بخشي را براي دانلود فايل و برنامه هاي گوناگون در نظر گرفته ايد ميبايست از فرمول زير استفاده كنيد: [(ميانگين تعداد افراد بازديد كننده در روز * ميانگين تعداد بازديد صفحات در روز * ميانگين حجم هر صفحه) + ( ميانگين تعداد دانلود روزانه * ميانگين حجم فايلهاي براي دانلود)] * 31 البته اين موضوع را ياد آور ميشويم كلا محاسبه فضا و پهناي باند قاعده خاصي ندارد و عملا با تجربه و گذشت زمان و استفاده از سايت ميتوان آنرا مشخص كرد.

نرم افزار چیست؟

نرم‌افزار
نرم‌افزار نام دیگری برای برنامه رایانه است. ظاهراً اولین بار جان تاکی در سال ۱۹۵۸ این واژه را به‌این معنا به‌کار برده است. احتمالاً در انگلیسی این واژه را به قیاس سخت‌افزار (hardware) ساخته‌اند که خیلی قبل از پیدایش رایانه (به معنای اسباب و اشیاء) به‌کار می‌رفته است.
اگرچه «نرم‌افزار رایانه‌ای» و «برنامه رایانه‌ای» یک معنی دارند ولی به‌نظر می‌رسد اصطلاح «نرم‌افزار» بیشتر در مورد مجموعه نسبتاً بزرگی از برنامه‌ها به‌کار می‌رود و «برنامه» به جزئی از سیستم نرم‌افزاری اشاره دارد.
نرم‌افزارهای رایانه را به دو دسته بزرگ می‌توان بخش کرد:
• نرم‌افزار سیستم
• نرم‌افزار کاربردی
امروزه واژه نرم‌افزار را در معناهائی جز معنی برنامه رایانه‌ای نیز به‌کار می‌برند. مثلاً در فن مدیریت برای اشاره به روش‌ها و دانش‌ فنی (در مقابل وسائل و تجهیزات و نیروی انسانی).
مهندسی نرم‌افزار
مهندسی نرم‌افزار پیشه‌ای است که به یاری دانش رایانه و دیگر فناوری‌ها و روش‌ها به آفریدن و نگاهداری نرم‌افزار رایانه‌ای می‌‌پردازد.
مسائل اصلی مهندسی نرم‌افزار تولید نرم‌افزار بر اساس موارد زير است:
• الزامات تعیین شده
• در زمان تعیین شده
• در محدودهٔ بودجه پیش‌بینی شده
کاربردهای مهندسی نرم افزار دارای ارزش اجتماعی و اقتصادی است زیرا بهره‌وری مردم را بالا برده چند و چون زندگی آنان را بهتر می‌کند. مردم با بهره گیری از نرم افزار توانایی انجام کارهایی را دارند که قبل از آن برایشان شدنی نبود. نمونه‌های آن سامانه‌های توکار (خود پرداز، تلفن همراه و …)، نرم افزار اداری، بازی‌های رایانه‌ای، و اینترنت می‌‌باشد.
فناوری‌ها و خدمات مهندسی نرم افزار به کاربران برای بهبود بهره‌وری و کیفیت یاری میرساند. نمونه‌هایی از زمینه‌های بهبود: پایگاه داده ها، زبان‌ها، کتابخا‌نه‌ها، الگوها، فرآیندها و ابزار.

تاریخچه نرم افزار

حدود ۵۰ سال پیش، یعنی در اوایل پیدایش نرم افزار، استفاده کنندگان این فرآورده ی نوین ، همان طراحان و تولیدکنندگان آن بودند. در آن زمان، نرم افزار عمدتاً برای محاسبات و حل مسائل ریاضی استفاده می شد. وجود زبان های سطح پایین و محدودیت های سخت افزاری (کمبود حافظه و سرعت پرداز ش کم) از دیگر مشخصه های دوران اولیه پیدایش نرم افزار است. در آن روزهای اولیه، نرم افزار چیزی جدا از سخت افزار نبود و حتی برای فروش سخت افزار، بطور رایگان در آن تعبیه می شد! اما با گسترش دامنه کاربرد رایانه و به تبع آن نرم افزار در زمینه های مختلف ، به مرور شرایطی به وجود آمد که استفاده کنندگان و کاربران نرم افزار از طراحان و تولیدکنندگان آن جدا شدند ؛ سازمان ها و شرکت هایی به وجود آمدند که کارشان صرفاً تولید نرم افزار بود. حالا دیگر نرم افزار قیمت داشت و اتفاقاً برخلاف روند کاهش قیمت در سخت افزارها، روز به روز بر قیمت نرم افزار افزوده می شد. نیازهای جدید استفاده کنندگان فراتر از محاسبات (رایانِش) بود. آنها به مدیریت اطلاعات نیاز داشتند. پیدایش زبان های سطح بالا و رفع محدودیت های سخت افزاری، از دیگر مشخصه های عصر جدید نرم افزار می باشد. درست در همین زمان است که اولین شکست ها و مشکلات نیز خود را نشان دادند . مشکلات و چالش ها به قدری جدی و پر هزینه بود که از آن به بحران نرم افزار یاد می شد. سرانجام برای اولین بار، در سال ۱۹۶۸ و در یک کنفرانس که توسط ناتو در کشور آلمان برگزار شده بود، بر لزوم مهندسیِ این دستاورد جدید بشر، یعنی نرم افزار، تأکید شد. از آن زمان به بعد، با گسترش تکنیک های مهندسی، ابزارها، و دانش و تجربه، صنعت نرم افزار به یکی از صنایع برتر جهانی تبدیل شده است.