تحلیل ترافیک وب سایت

امروزه فن آوری نه تنها به ما اجازه می دهد که وب سایتهای تعاملی (interactive) برای بازدید کنندگان خویش ایجاد کنیم، بلکه می توانیم به کمک آن چیزهای زیادی درباره بینندگان سایت بیاموزیم. اکنون وب سایت های بسیاری از نرم افزار تحلیل ترافیک وب استفاده می کنند؛ در این نرمافزارها نه تنها صفحه شروع دیدار بیننده از سایت مشخص می شود بلکه اطلاعاتی درباره میزان توقف بیننده و اعمالی که بیننده در سایت انجام داده نیز نشان داده می شود. پس از کسب این اطلاعات می توان با محاسبات ساده ای دریافت چه چیزهایی به نفع و ضرر سایت هستند. در این فصل مطالب زیر را یاد خواهید گرفت:
فایل های ثبت وقایع سرور (web server log file) چه اطلاعاتی را می توانند در اختیارشان بگذارند.
فایل های ثبت وقایع و نرم افزار تحلیل و ترافیک وب، چه فایده ای برای وب سایت دارند.
چگونه می توانید کارنمایی (profile) از بازدیدکنندگان داشته باشید؟
چگونه می توانید وب سایت را بر اساس رفع نیازهای بینندگان بهینه سازی کنید؟
چگونه بیشترین دلار در این بازار نصیبتان شود؟
چگونه راهنماهایی برای کارتان ایجاد کنید؟
چگونه نرم افزار تحلیل ترافیک سایت می تواند در اداره تجارت تبلیغات آنلاین کمک کند؟
نرم افزار تحلیل ترافیک وب را برای سایتتان از کجا به دست آورید؟
محبوبترین این نرم افزار کدامند؟


آیا می دانید چه کسی هم اکنون مشغول بازدید از سایتتان است؟

تاجران همواره ساعت های زیادی را صرف تحلیل خریدارانی می کنند که از فروشگاهشان دیدن کردهاند. آنها مرتب در حال جمع آوری داده ها درباره بازارهایشان هستند، تا بتوانند تصمیم بگیرند برای بازار هدف بهتر است از کدامیک از اشکال تبلیغات استفاده کنند، مشتریان به چه چیزهایی نیاز دارند تا بتوانند بهترین تصمیم را بگیرند، چه خدماتی برایشان اهمیت دارد، بازار هدفشان در پی چه خصوصیاتی در کالاهای مصرفی هستند، و غیره. امروزه همین اتفاقات در اینترنت نیز رخ می دهند. شرکت ها دائماً در حال جمع آوری داده های مربوط به بازار هدفشان- نیازها، خواسته ها و علایق هستند. بیشتر مردم نمی دانند که حتی آنها هم همین کار را می کنند.
نرم افزار تحلیل ترافیک وب به شرکت ها یاری می رساند، تا بر روی بازار هدف کاملاً متمرکز شوند، و آن هم به هر نحوی که تاکنون سابقه نداشته است. با این کار شرکتها قادر خواهند بود تغییرات لازم را اعمال کنند، تا بتوانند به خواسته مشتریان جامه عمل بپوشانند. ممکن است بپرسید: «اما چطور؟».


استفاده از فایل های ثبت وقایع جهت تحلیل سایت

تمام سرورها فهرستی از تمامی درخواستهایی که از بعضی فایلها شده و مردم از طریق وب سایت این درخواستها را کرده اند، در فایلی با عنوان «ثبت وقایع» یا «Log File» ضبط می کنند. این فایل ها شامل فایل های HTML و تصاویر مربوطه و هر فایل همراه دیگری خواهند بود، که از طریق سرور انتقال یافتهاند. این فایل ها را می توان با ابزار تحلیل ترافیک وب تحلیل کرد و داده های زیر را استخراج نمود:
شمار بازدیدکنندگان صفحه اصلی
منشاء بازدیدکنندگان بر اساس آدرس های IP.
هر صفحه ای از وب سایت شما چند بار درخواست شده است.
از کدام مرورگر در بازدید از سایت شما استفاده شده است.
بازدیدکنندگان برای یافتن شما با استفاده از موتورهای جستجو از چه کلید واژه ها یا عباراتی استفاده کرده اند.
کدام تبلیغات بر روی وب سایت بیشتر از سایر تبلیغات مشاهده شدند.
اطلاعات مفصل و مردم شناسی درباره بازدیدکنندگان.
اینها ممکن است به نظر اطلاعات خیلی مهم نرسند؛ با این حال، کارهای بسیار خارق العاده و شگفت برانگیزی را می توان با این فایل ها انجام داد. نخست باید داده ها جمع آوری و اطلاعات را کامل کنید، و سپس توصیه های ما را عملی سازید.


نرم افزارهای تحلیل ترافیک سایت

با تحلیل داده های موجود در فایل های ثبت وقایع خود، می توانید نتایجی را بدست آورید که بر محبوبیت و موفقیت وب سایت به نحو چشمگیری بیافزاید. با ردگیری بینندگان وب سایت و این که چه مدت از وقتشان را در سایت گذاشته اند، چگونه به سایت شما راه یافته اند و اینکه آیا موفق به انجام آنچه که می خواستند شدند، می توانید با دادن تغییرات جزئی وب سایتتان را کاملاً در خدمت نیازهای خاص بازار هدف قرار دهید.


ایجاد سابقه (Profile) از بازدیدکنندگان

چه کسی از سایت شما دیدن می کند؟ آیا بیشتر بازدیدکنندگان از ایالات متحده هستند؟ یا کانادا؟ و یا استرالیا؟ آیا بازدیدکنندگان از کاربران AOL هستند؟ یا دانشجویان دانشگاهها هستند و یا کارمندان دولت؟ آیا بازدیدکنندگان بیشتر از PC استفاده می کنند یا Mac؟ از چه مرورگری استفاده می کنند؟ از کدام نسخه آن مرورگر استفاده می کنند؟
با تحلیل فایل های ثبت وقایع، خواهید توانست از خیلی چیزها درباره مخاطبین خود سر درآورید. میتوانید ببینید اکثر مخاطبین چگونه وارد سایت شما شدند، و وقتی که آن جا هستند، می خواهند چه کنند. بدین معنی که اطلاعات و آگاهی می خواهند، یا می خواهند محصولاتی را به کامپیوتر خود منتقل می کنند، و یا سر راهشان فقط از سایت شما رد شدهاند. از این اطلاعات می توانید پی ببرید که سایت شما برای برآوردن نیازهای بازدیدکنندگان به چه تغییراتی نیاز دارد. مثلاً اگر دریابید که تعداد زیادی از بازدیدکنندگان وقت زیادی را بر روی صفحه «تازه چه خبر» می گذارند، ممکن است تهیه یک فهرست پستی (Mailing List) ماهانه به منظور آگاه ساختن مخاطبین از رویدادهای وب سایت کاملاً به نفعتان باشد.
فایل های ثبت وقایع می توانند به شما بگویند که مخاطبین چه وقت وارد سایت می شوند. به عنوان مثال، اگر فایل های ثبت وقایع حاکی از آنند که ترافیک سایت شما بیشتر شبهاست، در این صورت می توانید این طور نتیجه گیری کنید که مردم بیشتر از منازلشان از سایت شما دیدن می کنند. از آنجا که بیشتر منازل از دسترسی به خطوط پر سرعت اینترنتی محرومند، شاید بهتر باشد اندازه های تصاویرتان را چک کرده، ببینید که انتقالشان بیش از حد به درازا نکشد. اگر تحلیل سایت نشان میدهد که مردم زیادی یکشنبه ها از سایت شما دیدن نمی کنند، شاید بهتر باشد از این روز برای بهینهسازی و ارتقای سایت استفاده کنید. طبیعی است که دلتان نمی خواهد روزی که ترافیک سایتتان بالاست، در سایتتان دستکاری کنید؛ چرا که مشاهده پیامهای HTTP 404 error به خاطر بسته بودن موقتی سایت کاملاً ناراحت کننده است.
همچنین می توانید آدرس IP بازدیدکنندگان خود را مشاهده کنید، که نرم افزار مزبور قادر است آن را به زبان موقعیت جغرافیایی کامپیوتر بازدیدکننده بیان کند؛ برخی از نرم افزارها حتی قادرند این اطلاعات را تا حد نام شهر تحلیل کنند از نقطه نظر بازاریابی، چنین اطلاعاتی می توانند به شما در برنامه ریزی تلاش های بازاریابی در رسانه های دیگر نیز یاری رسانند. اگر قصد دارید یک مبارزه تبلیغات تلویزیونی به راه اندازید، می توانید این کار را در شهری انجام دهید که بازدید کنندگان بسیاری دارد، و بدین ترتیب بر شانس موفقیت خود بیافزایید.
Web Trends می تواند به شما بگوید که کدام شهرها منشاء بیشترین ترافیک آنلاین بوده اند.
بسیاری از نرم افزارهای تحلیل ترافیک وب نشان می دهند که برای بازدید از سایتتان از کدام مرورگر استفاده شده است (نگاه کنید به تصویر 2-27). گرچه بهتر است سایتتان طوری طراحی شده باشد که با مرورهای جدید و قدیم هر دو سازگاری داشته باشد، ولی از همین اطلاعات نیز می توان به نفع خود بهره گرفت. ممکن است برخی از کاربران اینترنت هنوز از مرورگرهای قدیمی که قادر به خواندن صحیح برنامه های Java script نیستند و افزودنی های (Plug-ins) مناسب برنامه های Flash را ندارند، استفاده کنند. با این حال، اگر اکثر بازدیدکنندگان از آخرین مرورگرها استفاده می کنند، میتوانید فن آوری های جدید را جهت دسترسی در سایت خود قرار دهید، یادتان باشد، که همیشه باید یک انتخاب «بدون Flash» و آخرین افزودنی های (plug-ins)Java را در سایت برای کسانی که از مرورگرهای قدیمی تر استفاده می کنند، داشته باشید.
گزارشات Web Trends شما را از نسخه های مختلف مرورگرهای مورد استفاده بازدیدکنندگان آگاه می سازد.


شناسایی صفحات پرطرفدار و صفحات کم طرفدار

کدام یک از صفحات وب سایت از محبوبیت بیشتری نزد بازدیدکنندگان برخوردارند؟ آیا وقتی که محتوای جدیدی را در آن صفحه می گذارید، با اوج گرفتن منحنی تعداد بازدیدکنندگان مواجه میشوید؟ آیا به انتشار خبرنامه یا بیانیه مطبوعاتی نیاز دارید؟ آیا ترافیک سایت در طول هفته بیشتر است یا در تعطیلات آخر هفته؟ آیا تلاش های بازاریابی آنلاین ثمری داشته است؟ آیا مردم با کلیک از پیوندها به سایت وارد می شوند؟
هنگامی که به فایلهای ثبت وقایع نگاه می کنید، می بینید که مخاطبین شما بیشترین وقت خود را در کجای سایت می گذرانند، در این صورت می توانید دریابید که در کجا کمترین توقف را می نمایند. سپس می توانید از این اطلاعات استفاده کنید تا دریابید که صفحات محبوب چه چیزهایی دارند که صفحات غیر محبوب ندارند. شاید صفحات محبوب تفاوتی با صفحات دیگر ندارند و فقط منبع خاصی (مثلاً موتورهای جستجو، گروه های خبری) مردم را به آن صفحات سوق می دهند. شاید در صفحات کم محبوب مشکل محتوایی وجود دارد، یا بارگذاری چنین صفحاتی بیشتر از صفحات دیگر به طول می انجامد، و بازدید کنندگان دوست ندارند زیاد منتظر بمانند. موضوع هر چه که باشد، می توانید از این اطلاعات استفاده کنید و مشکلات را طوری بر طرف سازید که بازدیدکنندگان زمان یکسانی را برای بارگذاری تمام صفحات سایت بگذارند.


دستیابی به نظر بینندگان راجع هر یک از صفحات سایت

با پی بردن به این نکته که هر بازدیدکنندهای چگونه وارد سایتتان شده، خواهید توانست بر ترافیک سایت خود تا حد زیادی بیافزایید. می توانید دریابید که کدام بنر تبلیغاتی بهترین نتایج را به بار آورده است (نگاه کنید به تصویر 3-27). می توانید از این اطلاعات برای انتخاب بنرهایی که استفاده میکنید و نیز تخصیص بودجه برای تبلیغات آنلاین کمک بگیرند. می توانید بفهمید که چه تعداد از بازدیدکنندگان از موتورهای جستجو، سایت شما را یافته اند (نگاه کنید به تصویر 4-27). می توانید دریابید که چه کلید واژه هایی بیشتر، بازدیدکنندگان را از طریق موتورهای جستجو به سایت شما سوق داده اند. اگر بیشترین ترافیک سایت شما از موتور جستجوی Excite (http://www.excite.com) به سایت شما راه یافتهاند، در این صورت به فکر خریداری یک بنر تبلیغاتی بر روی این سایت و در صفحه مذکور باشید. همین گفته ها در مواردی که ترافیک از گروههای خبری، ابر فهرست ها، و غیره به سمت سایت شما روان می شوند، صادق است.
اگر شما دارای چندین صفحه ورودی به سایت هستید، دانستن این که کدامیک بیشترین توجه را به خود جلب کرده اند مفید است. اگر آمار نشان می دهد که چهار تا از ده صفحه ورودی بیشترین ترافیک را داشتهاند، در این صورت باید در مورد شش صفحه ورودی دیگر به تحلیل بپردازید و ببینید که چگونه می توانید آنها را کار آمدتر سازید. شاید کلید واژه ها چندان برجستگی خاصی ندارند، و آنقدر که قبلاً فکر می کردید موثر نیستند. اگر چنین است، باید قدری در این صفحات دست کاری کنید و مجدداً آنها را در موتورهای جستجوی مربوطه ثبت کنید.
همچنین می توانید دریابید که بازدیدکنندگان پس از ترک سایت شما به کجا می روند. دوست دارید که تا آن جا که ممکن است بینندگان در سایت شما باقی بمانند. اگر می بینید که اکثر بینندگان در سایت به سیر و سیاحت نمی پردازند و به اطلاعات مهمی که برایشان گذاشته اید توجهی نمی کنند، شاید بهتر باشد قدری در شکل و شمایل وب سایت دست ببرید تا این «اثر گریز» کاهش یابد. اگر به این نتیجه رسیدید که بالاترین خروج از همان صفحه اصلی صورت می گیرد، در این صورت بهتر است رویکرد جدیدی را به کل سایت داشته باشید، چرا که چنین به نظر می رسد که مردم از همان ابتدا از جستجو کردن در آن منصرف می شوند.
صفحاتی که یک بار بازدید شده اند صفحاتی هستند که دسترسی به آنها از طریق یک پیوند یا موتور جستجو صورت می گیرد، و بینندگان بلافاصله از سایت خارج می شوند. اگر درصد بالایی از ترافیک وب سایت شما حاصل سر زدن به چنین صفحاتی است، بسیار مهم است که پیامی قوی و جذاب برای جلب بینندگان سایت در این صفحات قرار دهید. اگر دارای صفحاتی این چنینی هستید، لازم است ارزیابی مجددی از آنها به عمل آورید و تلاش کنید محتوای آن را طوری تغییر دهید که بینندگان را تشویق و ترغیب به جستجو و گشت و گذار در باقی صفحات سایت نماید.
بیشتر نرم افزارهای تحلیل ترافیک وب به شما خواهند گفت که کدام کلید واژه ها یا عبارات مورد استفاده بازدید کنندگان سایت، از طریق موتورهای جستجو مورد استفاده قرار گرفته اند. این اطلاعات بی اندازه با ارزشند، چرا که می توانید با استفاده از این کلید واژه ها بر محبوبیت سایت در موتورهای جستجو بیافزایید. با آگاهی از محبوبترین کلید واژههایی که مورد استفاده بازدیدکنندگان سایت قرار گرفته، می توانید آنها را در meta-tag ها، Alt-tag ها، عناوین صفحه، و متن صفحه قرار داده و امتیاز بالاتری را برای سایت در موتورهای جستجو کسب کنید. همچنین با دیدن این که از کدام موتورهای جستجو برای رسیدن به سایتتان بیشتر استفاده شده، می توانید بنرهای تبلیغاتی یا کلید واژههایی را در آن موتورهای جستجو خریداری کنید، تا بتوانید به حداکثر بازدید کنندگان ممکن دست یابید.
فایده دیگر دانستن این که چه کسی از سایت شما دیدن می کند، این است که می توانید ببینید چه موقع اسپایدارها (Spiders) و کرولرهای (Crawler) موتورهای جستجو به صفحه شما سرک کشیدهاند. معنای دیگر این حرف آن است که سایت شما به احتمال بسیار زیاد در همان موتورهای جستجوی مربوطه فهرست می شود. دانستن این موضوع مفید است، نه فقط به خاطر آن که مطمئن می شوید که نام سایت در فهرست موتور جستجو خواهد آمد، بلکه به این دلیل نیز مفید است که دوباره کاری نخواهید کرد و از خطر هرزنامه ها مصون می مانید.


شناسایی بازار هدف

پس از آن که داده ها را از فایل های ثبت وقایع جمع کرده و از نرم افزار تحلیل ترافیک وب جهت تعیین گروه های جمعیتی علاقمند به سایت استفاده نمودید، نوبت آن است که ببینید این همان بازار هدف می باشد. اگر چنین نیست، پس باید ببینید چگونه می توانید به بازار هدف دست یابید. به عنوان مثال، ممکن است به این نتیجه برید که لازم است نحوه مبارزه تبلیغاتی آنلاین خود را تغییر دهید. یا شاید لازم باشد در استراتژی بازاریابی اینترنتی تجدیدنظر به عمل آورید، و داده های جدیدی را که جمع آوری کردهاید مورد توجه قرار دهید.


ارزیابی موفقیت اشکال تبلیغاتی آنلاین

هنگامی که وب سایتتان را راه می اندازید، در واقع قصد دارید به نحوی موثری استراتژی بازاریابی اینترنتی خود را با تجربه کردن تمام اشکال مختلف بازاریابی آنلاین عملی سازید. لیکن، وقتی که تحلیل می کنید که چه کسی عملاً از سایت شما دیدن می کند و در می یابید که قسمت اعظم ترافیکی که به سمت شما جاری است از کجا می آید، آنوقت خواهید توانست مشخص سازید که بهتر است کجا به سمت جاری است از کجا می آید، آنوقت خواهید توانست مشخص سازید که بهتر است کجا بیشترین تلاش های بازاریابی خود را متمرکز کنید. ممکن است به این نکته پی ببرید که داشتن یک پیوند بروی فلان وب سایت موجب شده که سیل ترافیک به سمت سایت روان شود؛ لذا شاید لازم باشد یک بنر تبلیغاتی بر روی سایت مذکور بگذارید. این سخن در مورد تمام اشکال دیگر بازاریابی اینترنتی نیز صادق است. چنانچه پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، نرم افزار تحلیل به شما می گوید که از بنر تبلیغاتی خاصی ترافیک اندکی دریافت می کنید، بهتر است بنر را از آن جا بردارید و در سایت دیگری در اینترنت سرمایه گذاری نمایید. این راه خوبی است برای آن که مطمئن شوید از سرمایه گذاری ها در بازاریابی آنلاین حداکثر استفاده را می کنید.


مدیریت تجارت آنلاین

چنانچه مشغول فروش سرویسهای تبلیغات آنلاین بر روی سایت هستید، نرم افزار تحلیل ترافیک وب می تواند در وقت و کارتان صرفه جویی کند. هنگامی که بنر تبلیغاتی مشتری را بر روی سایت خود می گذارید، نرم افزار تحلیل نه تنها می تواند تعداد افرادی را که از آن بنر تبلیغاتی خاص دیدن کردهاند مشخص کند، بلکه تعداد کسانی را که با کلیک کردن بر روی آن از ان عبور کردهاند، به شما خواهد گفت. بدین ترتیب، صورتحساب نویسی برای مشتریان کار بسیار آسانی خواهد بود، چرا که تنها کاری که لازم است بکنید خواندن گزارشاتی است که نرم افزار در اختیارتان قرار می دهد. اگر مشتریا شما بابت هر عبور با کلیک مبلغی پرداخت می کنند، کافی است به عدد مربوطه نظری بیاندازید و مبلغ مناسب را از آنها دریافت کنید. همین موضوع در مورد پرداخت بر اساس CPM نیز صادق است.


تهیه نرم افزار تحلیل ترافیک وب برای سایت

گزینه دیگر، استفاده از یک سرویس ردیابی مانند eXTReMe Tracking (http://www.extrme-dm.com) است. در این جا نرم افراز ردیابی بر روی سروری که این خدمات را ارائه می دهد، قرار می گیرد. شما کد ردیاب را بر روی وب سایتتان قرار می دهید؛ این که تمام اطلاعات را در اختیار نرم افزار قرار می دهد، و سپس شما نیز به تمام گزارشات ردیابی دسترسی خواهید داشت.
اگر بخواهید می توانید نرم افزار تحلیل ترافیک را خریداری کنید، ولی برای این که کار کند باید بر روی سرور فضای میزبان ب سایت شما نصب شود. اگر خودتان میزبان سایت خود هستید، طبیعی است که کاملاً ضروری است نرم افزار ویژه خودتان را خریداری کنید؛ لیکن، اگر به سروری برای میزبانی وب سایتتان پول پرداخت می کنید، بهتر است سرور مذکور از قبل نوعی نرم افزار تحلیل در اختیار داشته باشد. بیشتر مردم از فرصت های عظیم بازاریابی که تحلیل ترافیک سایتشان فراهم میکند، استفاده نمی کنند؛ لذا، از سرور خویش درباره چنین نرم افزاری پرس و جو نمی کنند. چنین نرم افزاری باید در دسترس شما باشد، چرا که شما در ازای خدماتشان پول پرداخت می کنید. اگر چنین امکانی فراهم نیست، کافی است از آنها بخواهید نرم افزار تحلیل ترافیک وب را به انتخاب شما خریداری کنند و آنها نیز دوست ندارند به شما به عنوان مشتری جواب نه بدهند. در پاره ای از موارد ممکن است در ازای ارائهی چنین خدمتی، مبلغی از شما طلب کنند.