معرفی انواع طراحی سایت (قسمت اول)

پورتال های اطلاعات
منظور از پورتال مکانیزمی است که در بازارهای الکترونیکی، فروشگاه های الکترونیکی و انواع دیگر تجارت الکترونیکی (مانند تجارت بین سازمانی، آموزش الکترونیکی و غیره) مورد استفاده قرار می گیرد. با گسترش استفاده از اینترانت ها و اینترنت، بیشتر سازمان ها با سرریز اطلاعات در سطوح مختلف روبه رو هستند. اطلاعات در اسناد متعدد، پیام های پست الکترونیکی و پایگاه های داده در موقعیت های مختلف و سیستم های مجزا پراکنده شده است. یافتن اطلاعات مرتبط و دقیق معمولاً بسیار وقت گیر بوده و برای این منظور باید به چندین سیستم دسترسی داشته باشید.
کارمندان سازمان مقدار زیادی از وقت خود را برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز به هدر می دهند. یک راه حلی برای این مشکل استفاده از پورتال ها است. منظور از پورتال مدخلی اطلاعات است. پورتال ها مشکلی سرریز اطلاعات را حل می کنند و به افراد امکان می دهند تا اطلاعات مورد نظر خود را در اینترنت با استفاده از تکنیک های جستجو در محیطی مبتنی بر اینترانت جستجو کنند. منظور از پورتال اطلاعات یک نقطه دسترسی واحد از طریق مرورگر وب به اطلاعات حیاتی تجاری است که در داخل و خارج از سازمان قرار دارند. بیشتر پورتال های اطلاعاتی، دارای قابلیت شخصی سازی نیز هستند.
پورتال ها تعاریف و اشکال گوناگونی دارند. یک روش برای تمایز بین آن ها مشاهده محتوای آن ها است که می توان بسیار محدود یا گسترده باشد ،یا مخاطبین آن ها است که می تواند بسیار متفاوت باشد.در ادامه شما را با شش نوع مختلف از پورتال ها اشنا می کنیم:
- پورتال های تجاری (عمومی) : پورتال هایی که محتوا را برای انجمن های مختلف ارائه می دهند و رایج ترین پورتال ها در اینترنت هستند. هر چند کاربران می توانند این پورتال ها را شخصی سازی کنند، با این وجود این نوع پورتال ها برای مخاطبین عام طراحی شده اند و محتوای رایجی را به صورت بلادرنگ ارائه می دهند. نمونه هایی از این نوع سایت ها عبارتند از: aol.com ،yahoo.com و mSn.com.

- طراحی سایت شرکتی: پورتال های شرکتی دسترسی سازمان یافته ای به محتوای غنی در درون خود شرکت یا انجمن های وابسته به شرکای شرکت را ارائه میدهند. این نوع پورتال ها با نام پورتال های سازمانی یا پورتال های اطلاعات سازمانی نیز شناخته می شوند.

- پورتال انتشاری : پورتال هایی که برای انجمن هایی با علایق خاص طراحی شده اند.معمولا در این نوع پورتال ها شخصی سازی محتوا صورت نمیگیرد، اما دارای ویژگی های پیشرفته جستجو و قابلیت های برقراری ارتباط متقابلی هستند. نمونه هایی از این سایت ها عبارتند از: techweb.com و zdnet.com
- طراحی سایت شخصی: پورتال هایی که اطلاعات ***** شده خاصی را برای افراد ارائه می دهند. محتوای ارائه شده بسیار محدود بوده و معمولاً بسیار شخصی می باشند و مخاطبین آنها بسیار اندک هستند.
- پورتال های سیار: پورتال هایی هستند که از طریق ابزارهای سیار قابل دسترسی هستند. هرچند بیشتر پورتال هاى فوق الذکر مبتنی PC هستند، امروزه تعداد زیادی از پورتال ها از طریق ابزارهای سیار قابل دسترسی هستند. یک نمونه از این پورتال های سیار قابل دسترسی هستند.یک نمونه از این پورتال های سیار i-mode است.
- پورتال های صوتی: پورتال های صوتی وب سایت ها و معمولاپورتال هایی هستند که دارای رابطه ای صوتی می باشند. این بدان معنا است که می توان از طریق تلفن های ثابت یا همراه به آنها دسترسی پیدا کرد. AOLbyPhone نمونه ای از سرویسی است که به کاربران امکان می دهد پست الکترونیکی، اخبار و محتوای دیگری را از طریق تلفن از AOL بازیابی کنند. در این سرویس هم از ویژگی تشخیص صوت و هم از فناوری تبدیل متن به صوت استفاده شده است. شرکت هایی مانند Tellme.com و (BeVocal (bevocal.com دسترسی به اینترنت را از طریق تلفن و ابزارهایی ممکن می سازند که برای برقراری ارتباط با پورتال های صوتی طراحی شده اند. پورتال های صوتی به خصوصی برای سازمان هایی مفید واقع می شوند که به مشتریان امکان می دهند شخصاً به اطلاعات صوتی موجود در پایگاه های داده اینترنت دسترسی یابند (به عنوان مثال یافتن وضعیت پروازها در .(delta.com


واسطه گری در تجارت الکترونیکی
واسطه ها نقش مهمی در تجارت ایفا می کنند. آن ها با دریافت مبلغی فعالیت ها و خدماتی را برای خریداران و فروشندگان ارائه می دهند. انواع مختلفی از واسطه گری وجود دارد. رایجترین نوع واسطه گری در دنیای واقعی، عمده فروشی و خرده فروشی است. در دنیای مجازی، واسطه ها روند اطلاعات را نیز کنترل می کنند. این نوع واسطه های الکترونیکی با نام واسطه های اطلاعات نیز شناخته می شوند. معمولاً این واسطه ها، اطلاعات را جمع آوری کرده و آن ها را می فروشند.
نقش و ارزشی واسطه ها در بازارهای الکترونیکی
تولید کنندگان و مصرف کنندگان در بازارهای الکترونیکی مستقیماً با هم ارتباط برقرار می کنند:
تولید کنندگان اطلاعاتی را در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند و آن ها از میان محصولات موجود انتخاب می کنند. به طور کلی، تولید کنندگان هستند که قیمت ها را مشخص می کنند. گاهی اوقات دو طرف بر سر قیمت با هم مذاکره می کنند. البته گاهی اوقات برقراری ارتباط مستقیم بین این دو، کار ساده ای نبوده یا مطلوب نیست . این جا است که واسطه ها وارد عمل می شوند . واسطه ها چه انسانی چه الکترونیکی ، می توانند پنج محدودیت مهم زیر را برقراری ارتباط مستقیم از بین ببرند.
1-هزینه های جستجو: پیدا کردن تولید کنندگان و مصرف کنندگان ممکن است هزینه بر باشد. در بازار الکترونیکی، هزاران محصول در میان هزاران فروشنده و میلیون ها مصرف کننده مبادله می شود. ممکن است تولید کنندگان در ارزیابی دقیق تقاضای مصرف کنندگان برای محصولی جدید با مشکل روبه رو شوند. اقلام جدید ممکن است هرگز تولید نشوند، فقط به این دلیل که هیچ کسی نمی داند تقاضا برای آن ها وجود دارد یا خیر. برخی از واسطه ها، پایگاه های داده ای برای شناسایی نیازهای مشتریان دارند و می توانند تقاضا را پیش بینی کرده و با ارسال اطلاعات از تولید کنندگان به مشتریان و تطبیق خواسته های مشتریان با محصولات و یا خدمات باعث کاهش هزینه های جستجو شوند.
2- حفظ اسرار محرمانه: چه خریدار و چه فروشنده ممکن است مایل باشند نام آن ها فاش نشود یا دست کم برخی از اطلاعات مربوط به کسب و کار را محفوظ نگه دارند. واسطه ها می توانند پیغام ها را منتقل کرده و قیمت ها را مشخصی کنند و تصمیم گیری ها را انتقال دهند بدون این که هویت یک یا هر دو طرف فاش شود.
3-اطلاعات ناقصی: ممکن است خریدار به اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه فروشنده قادر یا مایل به اعلام آن است نیاز داشته باشد. مثلاً بخواهد اطلاعاتی در مورد کیفیت محصول، محصولات رقابتی یا آماری از میزان رضایت مصرف کنندگان در اختیار داشته باشد. واسطه می تواند اطلاعات مربوط به محصول را از منابعی به جز تولید کننده آن مثلاً از ارزیاب های مستقل و مصرف کنندگان دیگر دریافت کند. وب سایت های مستقل متعددی وجود دارند که چنین اطلاعاتی را ارائه می دهند مانند .(consumerguide.com ، mysimon.comو bizrate.com)
4- ریسک قرارداد: ممکن است مصرف کننده پس از دریافت محصول بهای آن را نپردازد یا تولید کننده ممکن است محصولی با کیفیتی پایین تر از محصول درخواست شده را ارسال کند یا ارسال کالا به نحو مطلوب نباشد. واسطه ها ابزارهایی دارند که چنین ریسک هایی کاهشی می دهند. آنها می توانند اطلاعات مربوط به روابط تولید کننده و مشتری را اشاعه دهند. خطر اشاعه رفتار نادرست یا عدم تأیید عمومی هم تولید کننده و هم مشتری را تهدید می کند، لذا آن ها سعی خواهند کرد از استاندارد واسطه تبعیت کنند تا قراردادی منصفانه بین آن ها بسته شود. گاهی اوقات واسطه مسئولیت رفتار طرفین معامله را نیز می پذیرد و به نوبه خود مانند پلیس عمل می کند. واسطه می تواند در مقابل رفتارهای نادرست تضمینی ارائه دهد. سیستم کارت اعتباری از تمام این راهکارها استفاده می کند تا خطر مواجه شدن با ریسک از سوی تولید کننده و مصرف کننده را کاهش دهد.
به عنوان مثال در زمینه حراجی های Online، برخی شرکت ها به عنوان آژانس های میانجی عمل کرده، بهای پرداخت شده از سوی خریدار را دریافت کرده و آن را تا زمان ارسال محصول یا خدمات توسط فروشنده نزد خود نگه می دارند. آنگاه اگر مصرف کننده از محصول راضی بود، این آژانس مبلغ را به فروشنده و محصول را به خریدار مسترد می کند.
5- قیمت گذاری های نامناسب: تولید کنند و مشتری ممکن است باهم برسر قیمت محصولات به توافق نرسند و به این ترتیب فرصت معاملات بهتر دست بدهند. این وضعیت معمولاً در پی مذاکره می توانند با استفاده از مکانیزم های قیمت گذاری، منجر به معاملات منصفانه ای شوند. برای مثال می توانند از معاملات غیرمنصفانه در بازارهای بورسی جلوگیری کنند.
توزیع کنندگان الکترونیکی در مدل B2B
نوع خاصی از واسطه های تجارت الکترونیکی در مدل B2B وجود دارند که توزیع کنندگان الکترونیکی نامیده می شوند. این واسطه ها، تولید کنندگان کالا و خدمات (عرضه کنندگان) را با خریداران تجاری مانند خرده فروشی ها مرتبط می کنند. توزیع کنندگان الکترونیکی در اصل کاتالوگ ها یا اطلاعات محصول را از عرضه کنندگان مختلف جمع آوری کرده و آن ها را در یک محل (وب سایت واسطه) در معرض دید عموم قرار می دهند.
حذف واسطه ها و تغییر نقاشی واسطه ها
واسطه ها عامل هایی هستند که بین فروشندگان و خریداران ارتباط برقرار میکنند. معمولاً این افراد دو نوع خدمات ارائه می دهند: (۱) اطلاعات مرتبط با تقاضا، عرضه، قیمت ها و نیازمندی ها را فراهم می کنند و با این کار به فروشنده و خریدار امکان می دهند تا با هم تطبیق بیشتری پیدا کنند. (۲) آنها با دریافت کارمزد، خدماتی مانند ارسال محصولات، ضمانت نامه برای کالاها، اجرای فرایند پرداخت، مشاوره یا همکاری در یافتن شرکای تجاری را نیز ارائه می دهند. به طور کلی، اولین نوع خدمات می تواند کاملاً خودکار باشد و بنابراین واسطه ها می توانند آن را به صورت رایگان در مقابل مبلغی اندک انجام دهند. نوع دوم خدمات نیاز به تخصصی دارد، مانند دانش مربوط به صنعتی خاص، محصولات و گرایش های تکنولوژیکی و نمی توان آن را به طور کامل خودکارسازی کرد.
واسطه هایی را که فقط (یا عمدتا) اولین نوع خدمات را ارائه می دهند، می توان حذف کرد. این پدیده حذف واسطه نام دارد. مثالی در این زمینه صنعت هواپیمایی و اجبار به ارائه بلیط ها به صورت الکترونیکی است.
در سال ۲۰۰۴ بیشتر خطوط هوایی از مشتریان می خواستند تا در صورتی که بلیط را از طریق آژانس های هوایی تهیه می کنند برای هر بلیط پنج دلار یا بیشتر بپردازند که به عنوان کارمزد آژانس محسوب می شد. این امر باعث حذف آژانس های هوایی از فرآیند خرید بلیط شد. در مثالی دیگر می توان به واسطه های بازار بورس اشاره کرد که معاملات را به صورت سنتی انجام میدادند و امروزه حذف شده اند. البته واسطه هایی که میانجی گری خود را به صورت الکترونیکی انجام می دادند نه تنها به حیات خود ادامه می دهند، بلکه بازار آن ها رونق بیشتری نیز پیدا کرده است. این پدیده که در آن واسطه های حذف شده نقش های جدیدی را ایفا میکنند، تغییر نقش واسطه نام دارد . حذف واسطه گری بیشتر در زنجیره های تامینی اتفاق می افتد که در آن چندین واسطه وجود داشته اند.
کاتالوگ های الکترونیکی و سایر مکانیزم های بازار
وب سایت ها برای فروش Online معمولاً از نرم افزارهای ویژه ای تحت عنوان Merchant Server استفاده می کنند. عملکرد اصلی ارائه شده توسط چنین نرم افزارهایی عبارتند از: کاتالوگ های الکترونیکی، موتورهای جستجو و سبدهای خرید.
کاتالوگ های الکترونیکی
در نسل های گذشته کاتالوگ ها روی کاغذ چاپ می شدند. اخیراً کاتالوگ های الکترونیکی روی CD ROM و اینترنت عمومیت پیدا کرده اند. کاتالوگ های الکترونیکی متشکل از پایگاه داده محصول، فهرست محصولات و قابلیت های جستجو و نمایشی محصولات هستند. این کاتالوگ ها پایه و اساسی بیشتر سایت های فروش از طریق تجارت الکترونیکی را تشکیل می دهند. برای تجار، هدف از کاتالوگ های الکترونیکی تبلیغ برای محصولات و خدمات است. برای مشتریان هدف از این کاتالوگ ها یافتن اطلاعات در مورد محصولات و خدمات است. کاتالوگ های الکترونیکی را می توان به کمک موتورهای جستجو به سرعت جستجو کرد. ضمناً این کاتالوگ ها می توانند دارای قابلیت های برقراری ارتباط متقابلی باشند. برای مثال می توان به سایت hairstyler.com اشاره کرد. در این سایت خواهید دید چگونه می توانید عکسی خود را وارد کرده و رنگ و مدل موی خود را تغییر دهید. کاتالوگ های الکترونیکی می توانند بسیار بزرگ باشند. برای مثال کاتالوگ Library of Catalogloc.gov) CongreSSWeb) حاوی بیش از پانزده میلیون رکورد است.
قسمت عمده کاتالوگ های Online اولیه همان متن و تصاویر کاتالوگ های چاپی بود. اما امروزه کاتالوگ های Online پیشرفت کرده و پویاتر، اختصاصی تر و برای هدف خرید و فروش کالا و خدمات مناسب تر شده اند. هر چه کاتالوگ های online با سبدهای خرید، سفارش گیری و پرداخت ها یکپارچگی بیشتری پیدا می کنند، ابزارهای ساخت آنها نیز با سایت های تجاری و میزبان های وب تطابق بیشتری خواهند داشت.
کاتالوگ های الکترونیکی را می توان از سه دیدگاه مختلف دسته بندی کرد:
۱- پویایی در نمایش اطلاعات: کاتالوگ ها می توانند ایستا یا پویا باشند. در کاتالوگ های ایستا، اطلاعات به صورت متن و تصاویر ایستا نمایش داده می شوند. در کاتالوگ های پویا، اطلاعات به صورت تصاویر متحرک یا انیمیشن و حتی گاهی با به کارگیری اصوات نمایش داده می شوند.
۲- شخصی سازی: کاتالوگ ها می توانند استاندارد یا سفارشی باشند. در کاتالوگ های استاندارد، فروشندگان یک کاتالوگ واحد را به تمام مشتریان نشان می دهند. در کاتالوگ های سفارشی، محتوا، قیمت ها و نمایش محصولات بر اساس ویژگی های مشتریان متفاوت خواهد بود.
۳- یکپارچه سازی با فرآیندهای کسب و کار: کاتالوگ ها می توانند بر اساس میزان یکپارچه سازی با فرآیندها یا محیط های کسب و کار دسته بندی شوند محیط و فرآیندهایی شبیه سفارش گیری، سیستم های پرداخت الکترونیکی، نرم افزار و سیستم های کار با اینترنت، سیستم های انبارداری و حسابداری، اکسترانت های تامین کنندگان یا مشتریان و کاتالوگ های چاپی، برای مثال زمانی که مشتری در Amazon.com کالایی را سفارش می دهد، سفارشی به صورت خودکار به نرم افزار انبارداری انتقال می یابد.
با وجود این که طراحی فروشگاه اینترنتی اینترنتی بیشتر در تجارت B2C مورد استفاده قرار میگیرند، اما در وضعیت B2B نیز مفید واقع میشوند. برای مثال کاتالوگ های الکترونیکی می توانند فقط اقلامی را نمایش دهند که سازمان خاصی اجازه خرید آن را دارد. می توان کاتالوگ های الکترونیکی را سفارشی کرد تا اقلام یکسان را برای مشتریان مختلف با قیمت های متفاوتی نمایش دهد یا بر اساس قرارداد فی مابین تخفیف های متفاوتی به مشتریان بدهد. حتی می توان به جای شماره شناسه فروشنده، شماره شناسه خریدار را نمایش داد. ضمنا اکسترانت ها می توانند کاتالوگ های سفارشی را برای مشتریان تجاری مختلف ارسال کنند.

طراحی فروشگاه اینترنتی در مقایسه با کاتالوگ های کاغذی
کاتالوگ های Online دارای مزایای ویژه ای مانند سهولت بهنگام سازی، توانایی یکپارچه سازی با فرآیند خرید، توانایی تحت پوشش قرار دادن حجم زیادی از محصولات، برقراری ارتباط متقابل، اختصاصی سازی و قابلیت های قدرتمند جستجو هستند، اما معایب و محدودیت هایی نیز دارند. برای شروع مشتریان به کامپیوتر و دسترسی به اینترنت نیاز دارند تا بتوانند کاتالوگ های Online را مشاهده کنند. هر چه کاربرد کامپیوتر و دسترسی به اینترنت فراگیرتر می شود، تعداد بیشتری از کاتالوگ های کاغذی کنار گذاشته می شوند. البته با در نظر گرفتن این حقیقت که روزنامه و مجلات چاپی با وجود رقبای Online خود هرگز از بین نرفته اند، شاید کاتالوگ های کاغذی نیز هرگز به طور کامل از بین نروند. به نظر می رسد جا برای هر دو وجود دارد و دست کم در آینده نزدیک وضع به همین منوال خواهد بود. اگر چه در وضعیت B2B کاتالوگ های کاغذی با سرعت بیشتری رو به زوالی خواهند رفت.
یکی از ابزارهای مورد استفاده برای ساخت کاتالوگ های online برنامه Microsaft commerce Server2002 است . برخی از ابزارهای نرم افزاری کاتالوگ الکترونیکی را بر اساس کاتالوگ های کاغذی مشتریان طراحی پشتیبانی می کنند. این سرويس شامل قابلیت های جستجو، توانایی نمایشی تعداد زیادی از محصولات، قابلیت های مشاهده با کیفیت بالا و پشتیبانی مداوم است.

کاتالوگ های سفارشی
منظور از کاتالوگ سفارشی کاتالوگی است که به طور خاصی برای شرکتی که یکی از مشتریان صاحب کاتالوگ است طراحی می شود. می توان با اعمال تغییراتی در این کاتالوگ از آن برای خریداران دیگر یا برخی خریداران خاصی نیز استفاده کرد. دو روشی برای ایجاد کاتالوگ های سفارشی وجود دارد.
اولین راهکار این است که به مشتریان اجازه دهید بخش های مورد علاقه خود را در کاتالوگ اصلی مشخصی کنند. در broadvision.com) Broadvision) از نرم افزاری به نام One-to-One برای جداسازی محصولات نرم افزاری استفاده می شود. به این ترتیب مشتری دیگر مجبور نیست با عناوینی سر و کار داشته باشد که مورد علاقه وی نیستند. چنین نرم افزارهایی کاتالوگ هایی ایجاد می کنند که قابلیت های فراوانی داشته و به مشتریان اجازه می دهند به سادگی محصولاتی را انتخاب کنند که می خواهند خریداری کنند، اطلاعات مورد نیاز خود را بیابند و سفارش خود را به سرعت پیکربندی کنند.
راهکار دوم این است که به سیستم اجازه دهید به صورت خودکار خصوصیات مشتری را بر اساس رکوردهای معاملات قبلی وی تعیین کند. البته برای تعمیم ارتباط بین مشتری و اقلام مورد علاقه وی باید از فناوری داده کاوی استفاده کنید. می توانید این راهکار را با راهکار اول ترکیب کرده و فایده بیشتری ببرید.
به عنوان مثالی از راهکار دوم، سناریوی زیر را در نظر بگیرید که از سرورOracle 9i در ان استفاده شده است: فردی وارد سایت Acme Shopping می شود و اطلاعات مربوط به ثبت نام در این سایت مانند جزییات آدرس، علایق شخصی و روش پرداخت ها را وارد می کند. در Acme Shopping محصولات بسیار متنوعی از جمله لوازم الکترونیکی، لباس، کتاب و لوازم ورزشی عرضه میشود. وی فقط به پوشاک و لوازم الکترونیکی علاقه دارد. وی نه ورزشکار است و نه علاقمند به کتابخوانی، ضمناً او به سرگرمی دیگری نیز علاقه دارد و آن عکاسی است. پس از این که او علایق خود را ثبت کرد، هر بار که به فروشگاه Acme وارد می شود، صفحه اصلی نمایش داده شده فقط مربوط به پوشاک و لوازم برقی است. به علاوه، زمانی که وی وارد بخش لوازم الکترونیکی می شود، فقط محصولات مربوط به عکاسی (مانند دوربین و لوازم جانبی آن) را می بیند. برخی از محصولات گرانتر از محدوده قیمت مورد نظر joe هستند ، بنابراین او می تواند علایق خود را محدودتر کرده و نشان دهد که فقط به لوازم الکترونیکی علاقمند است که مربوط به عکاسی بوده و قیمت آن سیصد دلار یا کمتر باشد.این روش به مشتری امکان می دهد تا تجربه بهتری برای بازدید مجدد از سایت داشته باشد و به این ترتیب وفاداری وی به این فروشگاه اینترنتی افزایش می یابد.
با وجود رقابت های گسترده در وب ، شخصی سازی روش با ارزشی است که می تواند مشتریان را به سرعت و بدون زحمت با محصولات و اطلاعات مورد علاقه خود هماهنگ کند.

ساخت کاتالوگ های الکترونیکی
ایجاد کاتالوگ های الکترونیکی در مقیاسی کوچک بسیار ساده است. اما تبدیل کاتالوگ های بسیار بزرگ کاغذی به کاتالوگ الکترونیکی کار ساده ای نیست، زیرا باید سیستم پشتیبانی از مشتری را نیز برای آن تهیه کرد.

موتورهای جستجو و عامل های هوشمند
منظور از موتورهای جستجو ،یک برنامه کامپیوتری است که می توان به پایگاه داده منابع اینترنت دسترسی یافته ، اطلاعات یا واژه های کلیدی خاصی را جستجو کرده و نتایج را گزارش دهد. برای مثال مشتریان مایلند از محصولات خاصی (مثلاً می خواهند اطلاعاتی در مورد محصولی خاص یا قیمت آن به دست آورند) با استفاده از موتورهای جستجو اطلاع کسب کنند. این نوع درخواست ها معمولاً توسط مشتریان مختلف تکرار شده و پاسخگویی به آن ها اگر توسط انسان به صورت دستی انجام پذیرد، بسیار هزینه بر است. موتورهای جستجو پاسخ ها را با دقت و سرعت بالا و هزینه کم ارائه می دهند و برای این منظور سؤالات را با الگوهای FAQ تطبیق داده و پاسخ هایی فشرده می دهند.
AltaVista ،Google و Lycos موتورهای جستجوی معروفی هستند. از سوی دیگر پورتال هایی مانند MSN Yahoo! AOL دارای موتورهای جستجوی خاصی خود هستند. برخی موتورهای جستجو به گونه ای سازماندهی شده اند که فقط به برخی سؤالات خاص پاسخ می دهند یا در حوزه های خاصی جستجو می کنند مانند Looksmart ، Mama Northern Light، AskJeeves asus قابل دسترسی هستند (رجوع کنید به searchengineguide.com). علاوه بر این، هزاران شرکت وجود دارند که از موتورهای جستجو در پورتال ها یا فروشگاه های خود استفاده می کنند.
بر خلاف موتور جستجو، عامل نرم افزاری (هوشمند) می تواند کارهایی بیشتر از جستجو و تطبیق را انجام دهد. این نرم افزار قابلیت هایی دارد که می تواند برای اجرای وظایف ساده که نیاز به هوش دارند از آن ها در سایت گمشده یا می خواهد به جاهایی سر بزند که با پروفایل وی تطبیق ندارند. اگر این نرم افزار تشخیصی دهد که مشتری سردرگم شده است، به وی خبر داده و وی را راهنمایی می کند. عامل های نرم افزاری در تجارت الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند تا از وظایفی مانند مقایسه قیمت ها، تفسیر اطلاعات، نظارت بر فعالیت ها و کار به عنوان یک مشاور پشتیبانی کنند. کاربران می توانند با این عامل ها گفتگو کرده یا با آن ها همکاری کنند.
کاربران هم از موتورهای جستجو و هم از عامل های هوشمند در تجارت الکترونیکی استفاده می کنند. اگر مشتری در داخل فروشگاه یا مرکز خرید الکترونیکی باشد، با استفاده از موتور جستجو می تواند محصول یا خدمات مورد نظر خود را بیابد. ضمناً می تواند از موتورهای جستجوی وب مانند google.com برای یافتن اطلاعات کلی در مورد آن محصول یا خدمات استفاده کند. ضمناً کاربران می توانند از عامل های نرم افزاری مقایسه ای (مانند mysimon.com) استفاده کرده و از قابلیت های دیگری نیز استفاده کنند.
سبد خرید
سبد خرید الکترونیکی یکی از فناوری های پردازش سفارش است که به مشتریان اجازه می دهد اقلام انتخاب شده برای خرید را در کنار هم گرد آورده و به خرید ادامه دهند. از این دیدگاه این فناوری شبیه به سبدهای خرید در دنیای واقعی است. برنامه نرم افزاری سبد خرید الکترونیکی به مشتریان امکان می دهد تا کالاها را انتخاب کرده، بررسی کنند قبلاً چه چیزهایی را انتخاب کرده اند، تصمیم خود را تغییر دهند و سپس فهرست نهایی را ارائه دهند و زمانی که روی "buy" کلیک می کنند، خرید واقعی انجام می گیرد.
سبدهای خرید B2C بسیار ساده هستند (برای مشاهده نمونه به amazon.com مراجعه کنید)، اما برای B2B سبدهای خرید پیچیده تری نیز وجود دارد. سبد خرید B2B به مشتری امکان می دهد تا از چند سایت مختلف خرید کرده و سبد خرید را در وب سایت خود نگه دارند تا با سیستم واسطه الکترونیکی خود یکپارچه شده و خرید محقق گردد. سبد خرید B2B خاصی برای این منظور توسط (2003) Lim and Lee ارائه شده است که در آن علاوه بر سبدی که در سایت فروشنده ارائه می شود، سبدهای خریدار نیز وجود دارند که در سایت های خریدار هستند و توسط فروشندگان حمایت می شوند.
نرم افزار سبد خرید می تواند به صورت رایگان نیز ارائه می شود (رجوع کنید به e-shopping-cart-software.com edubiz.bizhosting.com easycart.com monstercommerce.com) ضمناً این نرم افزار در برخی سرورهای تجاری مانند Smallbusiness.yahoo.com/merchant نیز تعبیه شده است. به عنوان مثال سبدهای خرید online رایگان (آزمایشی یا فقط demo) در آدرس های valusion.com و gomerchant.com قابل دسترسی هستند.
حراجی ها
یکی از جالب ترین مکانیزم های بازار در تجارت الکترونیکی، حراجی های الکترونیکی هستند که از آن ها در مدل هایی شبیه G2C ،G2B ،C2C ،B2B ،B2C استفاده می شود.
تعریف و خصو صیات
منظور از حراجی ، یکی از مکانیزم های بازار است که از فرآیند رقابتی استفاده می کند و در آن فروشنده پیشنهادات مختلف را از خریداران درخواست کرده (مزایده) یا خریدار پیشنهادات را از فروشندگان دریافت می کند (مناقصه). قیمت ها به صورت پویا و از طریق پیشنهاد تنظیم می شوند. تعداد زیادی از بازارهای Online) از این تعریف برای حراجی استفاده می کنند. حراجی ها سالیان سال است که به عنوان روشی پیشرفته برای خرید و بکارگیری روش های مبتنی بر حراجی در تجارت الکترونیکی، شاهد فروش های خوبی خواهیم بود.
چندین نوع حراجی وجود دارد که هر یک دارای انگیزه ها و روال کار متفاوتی هستند. حراجی ها را می توان به صورت Online یا Offline برگزار کرد. می توان آن ها را در سایت های حراجی عمومی مانند eBay برپا کرد. حتی می توان حراجی های خصوصی را با دعوت از افراد برگزار نمود.
حراج های سنتی
حراجی های سنتی و فیزیکی هنوز هم مرسوم هستند. البته حجم معاملات صورت گرفته در حراجی های الکترونیکی بسیار بیشتر بوده و رو به افزایش نیز هست.
محدودیت های حراجی های سنتی
حراجی های سنتی یا Offline، صرف نظر از نوع آن ها، دارای محدودیت های زیر هستند. معمولاً فقط چند دقیقه طول میکشد تا هر کالا به فروش برسد. این روند سریع باعث می شود خریداران زمان کوتاهی برای تصمیم گیری داشته باشند و ممکن است نتوانند تصمیم درستی بگیرند. بنابراین احتمال دارد فروشنده به بالاترین قیمت ممکن دست نیابد. پیشنهاد دهنده ها ممکن است کالای مورد علاقه خود را پیدا نکنند یا برای آن مبلغ بسیار زیادی بپردازند. ضمناً در بسیاری موارد، پیشنهاد دهنده ها زمان زیادی برای آشنایی و بررسی اجناس در اختیار ندارند. آنها ممکن است از تمام حراجی ها با اطلاع نشوند و نمی توانند کالاهای ارائه شده در حراجی های مختلف را با هم مقایسه کنند. پیشنهاد دهنده معمولاً باید در محل حراجی حضور فیزیکی داشته باشد. بنابراین تعداد زیادی از آن ها در این مرحله حذف می شوند.
به همین ترتیب برای فروشنده نیز دشوار است که اجناسی خود را به محلی حراجی انتقال دهد. مبلغ کمیسیون معمولاً بالا است زیرا باید محلی را اجاره کرد، برای حراجی تبلیغ کرد و دستمزد حراج گذار و کارمندان وی را پرداخت کرد. حال آن که در حراجی الکترونیکی چنین شرایطی وجود ندارد.
حراجی های الکترونیکی
اینترنت زیرساخت مناسبی را برای اجرای حراجی به صورت الکترونیکی، با هزینه پایین تر، ارائه خدمات متنوع و با فروشندگان و خریداران بیشتر فراهم می کند. هم افراد و هم شرکت ها می توانند در این گونه از تجارت الکترونیکی بسیار راحت شرکت کنند. تحقیقات Forester نشان میدهد که صنعت حراجی اینترنتی در سال ۲۰۰۷ به درآمد54/3 میلیارد دلار دست یافته است. (Jonson et al. 2002)
حراجی های الکترونیکی شبیه به حراجی های سنتی هستند با این تفاوت که به صورت Online انجام می شوند. حراجی های الکترونیکی از دهه هشتاد در شبکه های محلی انجام می شدند (مانند حراجی گل) و از سال ۱۹۹۵ در اینترنت مورد استفاده قرار گرفتند. سایت های برگزار کننده حراجی در اینترنت مانند واسطه عملی کرده، خدماتی را به فروشندگان ارائه میدهند تا اجناسی خود را برای فروش عرضه کنند و به خریداران امکان می دهند تا بالاترین قیمت را برای این اجناسی پیشنهاد دهند.
بیشتر حراجی های Online مانند eBay کالاهای مصرفی، قطعات الکترونیکی، آثار هنری، لوازم مسافرتی، بلیط هواپیما و اقلام کلکسیونی را توسط تجار به حراج می گذارند. نوع دیگر حراجی به صورت Online برای خرید و فروش نوع خاصی از تسهیلات مانند انرژی برق و گاز و سایر انواع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه، عملیات تجاری سنتی که قبلاً به صورت سنتی و عقد قرارداد و قیمت های ثابت انجام می شد، امروزه به صورت حراجی و با پیشنهاد قیمت انجام می گیرد.
البته بیشتر کالا های مصرفی برای حراجی مناسب نیستند و برای این اقلام روش های فروش سنتی (مانند خرده فروشی با قیمت ثابت ) مناسب تر است . با این وجود انعطاف پذیری ارائه شده در حراجی های online فرآیندهای جدید بازار را برای بیشتر کالاها در پی دارد. برای مثال به جای جستجو برای محصولات و مارک ها با مراجعه به وب سایت های فروشنده، خریدار می تواند پیشنهاداتی را از تمام فروشندگان موجود دریافت کند. چنین مکانیزم خریدی به قدری ابتکاری است که از آن می توان تقریباً در مورد تمام انواع کالاهای مصرفی استفاده کرد.
قیمت گذاری پویا و انواع حراجی
خصوصیت اصلی حراجی ها این است که مبتنی بر قیمت گذاری پویا هستند. منظور از قیمت گذاری پویا قیمت هایی است که ثابت نیستند و با تغییر عرضه و تقاضا در بازار تغییر می کنند.
قیمت گذاری پویا به چندین شکل دیده می شود. شاید قدیمی ترین آن همان مذاکره و چانه زنی بر سرپایین آوردن قیمت باشد که در نسل های گذشته در بازارهای روباز انجام می شد. بسته به تعداد خریداران و فروشندگان دخیل در معامله، قیمت گذاری پویا را می توان به چهار گروه اصلی تقسیم بندی کرد. در ادامه در مورد این گروه ها توضیح می دهیم.
یک خریدار، یک فروشنده
در این پیکربندی، فرد می تواند از مذاکره، چانه زنی و مبادله پایاپای استفاده کند. قیمت نهایی بر اساس قدرت طرفین در چانه زنی، میزان عرضه و تقاضا در بازار محصول و (شاید) عوامل محیط کسب و کار تعیین می شود.
یک فروشنده ، چند خریدار
در این پیکربندی، فروشنده از روشی مزایده استفاده می کند و پیشنهاد قیمت را از چندین خریدار جویا می شود. چهار نوع مزایده وجود دارد: مزایدههای انگلیسی و آمریکایی که در آن قیمتهای پیشنهادی به تدریج افزایش می یابند و مزایده های آلمانی و سقوط آزاد که در آنها قیمتهای پیشنهادی به تدریج کاهش می یابند.
یک خریدار، چندین فروشنده
دو نوع حراجی رایج وجود دارد که در آنها یک خریدار و چندین فروشنده شرکت دارند. مناقصه و حراجی های اعلام قیمت. مناقصه: زمانی که یک خریدار و چندین فروشنده وجود داشته باشد، از روش مناقصه " استفاده می شود. در این روش خریدار قلم کالای مورد نظر خود را در سیستم درخواست قیمت (RFO) به مناقصه می گذارد. عرضه کنندگان قیمت های خود را برای اقلام مورد نظر پیشنهاد می دهند و رفته رفته قیمت ها کاهش می یابد.در مناقصه الکترونیکی ممکن است مناقصه در چندین مرحله انجام گیرد تا پیشنهاد دهندگان قیمت را بیش از حد پایین نیاورند. برنده کسی است که پایین ترین قیمت را پیشنهاد داده باشد. از مناقصه عمدتاً در روشهای B2B و G2B استفاده می شود.
یک فروشنده ، چند خریدار
در این پیکربندی، فروشنده از روشی مزایده استفاده می کند و پیشنهاد قیمت را از چندین خریدار جویا می شود. چهار نوع مزایده وجود دارد: مزایده های انگلیسی و آمریکایی که در آن قیمت های پیشنهادی به تدریج افزایش می یابند و مزایده های آلمانی و سقوط آزاد که در آنها قیمت های پیشنهادی به تدریج کاهش می یابند.
یک خریدار، چندین فروشنده
دو نوع حراجی رایج وجود دارد که در آنها یک خریدار و چندین فروشنده شرکت دارند: مناقصه و حراجی های اعلام قیمت.
مناقصه: زمانی که یک خریدار و چندین فروشنده وجود داشته باشد، از روش مناقصه " استفاده می شود. در این روش خریدار قلم کالای مورد نظر خود را در سیستم درخواست قیمت (RFO) به مناقصه می گذارد. عرضه کنندگان قیمت های خود را برای اقلام مورد نظر پیشنهاد میدهند و رفته رفته قیمت ها کاهش می یابد.در مناقصه الکترونیکی ممکن است مناقصه در چندین مرحله انجام گیرد تا پیشنهاد دهندگان قیمت را بیش از حد پایین نیاورند. برنده کسی است که پایین ترین قیمت را پیشنهاد داده باشد. از مناقصه عمدتاً در روشهای B2B و G2B استفاده می شود.