انواع سیستمهای ذخیره سازی فایل (File Systems)
قبل از اینکه این سیستمها را معرفی کنیم باید مفهوم کلاستر را بدانیم.
کلاستر کوچکترین واحدی است که در عمل، سیستم عامل دیتا را درون آن ذخیره می کند. برای مثال اگر کلاستر مربوط به یک سیستم فایل 4 کیلوبایت باشد، یعنی حداقل دیتای ذخیره شده در آن 4 کیلوبایت است حتی اگر شما یک فایل 3 کیلوبایتی داشته باشید و بخواهید آن را ذخیره کنید، باز هم 4 کیلو فضا اشغال خواهد شد.
FAT16 : سایز کلاستر در آن برابر 64 کیلوبایت است.
فرض کنید میخواهیم یک فایل 70 کیلوبایتی را ذخیره کنیم. دو کلاستر لازم است و 2*64 = 128 یعنی عملا 58 کیلوبایت هدر می رود.
FAT32 : سایز کلاستر در آن برابر 16 کیلوبایت است.
فرض کنید میخواهیم یک فایل 70 کیلوبایتی را ذخیره کنیم. 5 کلاستر لازم است و 5*16 = 80 یعنی عملا 10 کیلوبایت هدر می رود.
NTFS : سایز کلاستر در آن برابر 4 کیلوبایت است.
فرض کنید میخواهیم یک فایل 70 کیلوبایتی را ذخیره کنیم. 18 کلاستر لازم است و 18*4 = 72 یعنی عملا 2 کیلوبایت هدر می رود.
پس میبینیم که اتلاف فضا در NTFS عملا بسیار کمتر است و البته مزایای دیگری چون داشتن قابلیت تنظیم Security، کد کردن اطلاعات و ... در NTFS برای ما وجود دارد که می توانید در مورد آن بیشتر بررسی کنید.
حال ببینیم ماکزیمم سایز هر درایو در این سیستم های فایل چقدر است ؟
FAT 16 : 2GB
FAT32 : 32GB
NTFS : 2TB (2000 GB)
خوب : پس این هم یک امتیاز دیگر به نفع NTFS
نکته بعدی که میخواهیم بررسی کنیم، ساپورت این سیستم های فایل در سیستم عامل هاست:
FAT16: در این سیستم عامل ها ساپورت می شود : DOS, Win 3.1, Win9x,Win 2000, XP, 2003
یک سوال : بررسی کنید آیا در 2008 و 7 و ویستا هم ساپورت می شود ؟
FAT32: در WIN 9x, ME, 2000, XP, 2003 (NT در حالت معمول ساپورت نمیکند مگر SP4 آن نصب شده باشد)
باز هم بررسی کنید آیا در 2008 و 7 و ویستا هم ساپورت می شود ؟
NTFS : در XP,NT,2000,2003,7,Vista,2008
NTFS دو نسخه دارد
NTFS 4: مربوط به ویندوز NT که خاصیت Encryption نداشت
NTFS 5: ویندوز 2000 به بالا
تبدیل File System ها به هم :
برای تبدیل FAT16 , FAT32 به NTFS از دستور Convert استفاده می شود. برای مثال درایو E را می خواهیم از FAT3 به NTFS تبدیل کنیم.
C:\> Convert e: /fs:ntfs
حواستان باشد این دستور یک طرفه است و تبدیل از NTFS به FAT ندارد.
اگر احیانا به خطا برخوردید (که می گیوید ایراداتی در درایو وچود دارد و ...) ابتدا دستور زیر را اجرا کنید "
Chkdsk e: /f
بررسی کنید آیا برعکس این کار کلا غیر ممکن است یا مثلا با برنامه ای مثل Partition Magicمی شود NTFS را به FAT32 تبدیل کرد (البته طبیعتا بدون فرمت کردن و از دست رفتن دیتا)
خوب بیایید چند خصوصیت بسیار مهم و مزایای اصلی NTFS نسبت به FAT را به صورت اجمالی بیان کنیم:
برگه Security: گفتیم که این برگه و تنظیمات خاص Security مختص به پارتیشن های NTFSاست.
خاصیت Take Ownership: تغییر صاحب یا Owner یک فایل
رمزنگاری و کد کردن اطلاعات : Encrypted File System (EFS)
خاصیت بسیار مهم Disk Quota که در آن می توانید بگویید هر کاربر به چه میزان از یک درایو سهم دارد. (مثلا فرض کنید یک فضای اشتراکی درست کرده اید و می خواهید هر کاربر حداکثر 2 گیگابایت فضا داشته باشد. این کار فقط روی یک درایو NTFS امکان پذیر است.)
بیایید خاصیت Disk Quota را بیشتر بررسی کنیم.
گفتیم این خاصیت در واقع میزان و محدوده حداکثری حجم در اختیار یک کاربر برای ذخیره سازی اطلاعات روی یک درایو که حتما باید NTFS باشد تعیین می کند. دو حالت برای این کار وجود دارد
1- حالت Per Disk که در آن سهم همه یوزرها از فضای آن درایو یکی است.
2- حالت Per User : که در آن می توانید سهم هر یوزر را جداگانه تعیین کنید.
فرض کنید یک درایو را Share کرده ایم و فضای آن را در اختیار کاربران شبکه قرار داده ایم. قطعا این درایو NTFS است چون هم باید روی آن Security های مربوطه را تنظیم کنیم و هم میخواهیم فضا را مدیریت کنیم. در حالت اول فرض کنید می خواهیم سهم هر یوزر 10 مگابایت باشد و این فضا برای همه یکسان است.
روی درایو مربوطه کلیک راست کرده و Properties و سپس Quota را بر می گزینیم.
اول از همه Enable Quota را میزنیم تا این خاصیت فعال شود.
ضمنا حتما باید گزینه Deny Disk Space .. را هم بزنیم چرا که در غیر اینصورت محدود کردن ما فقط حالت نمایشی دارد و به درد گزارشگیری میخورد اما عملا کاربران می توانند بیش از حجم تعیین شده شان از فضای هارد استفاده کنند.
در قسمت اول می بینید که می توان حداکثر فضا را تعیین کرد یعنی Limit Disk Space to ..
و در کادر پایین هم می توان یک میزان هشدار Warning برای آن تعیین کرد که قطعا باید کمتر از حداکثر محدودیت اختصاص داده شده باشند.
برای مثال محدودیت را روی 10 مگابایت و سطح هشدار را روی 5 مگ میگذاریم.
در پایین دو گزینه برای گزارش گیری و ثبت رویدادها وجود دارد که یکی Log کردن زمانی است که یوزرها سطح هشدار را رد می کنند و یکی هم مربوط به زمانی است که کل محدودیت را استفاده می کنند.
این رویدادها در Event Viewer قابل مشاهده است.
قضیه به همین راحتی است. محدود کردن فضا به 10 مگابایت روی این درایو برای همه یوزرها
به محض OK کردن این کادر فضاها تخصیص داده می شودند و گزارشی مربوط به فضای استفاده شده توسط هر یوزری که روی این سیستم لاگین کرده یا به هر طریق Owner یک فایل در این درایو است آماده می شود.
اکنون اگر دکمه پایین (Quota Entries) را بزنید این گزارش قابل مشاهده است و می توانید هر یوزر را جداگانه انتخاب کنید و محدودیت های وی را عوض کنید. می بینید که برخی کاربران که از قبل فضایی بیش از این حد تعیین شده داشته اند با علامت تعجب قرمز و Above Limit نمایش داده می شوند.
Click this bar to view the original image of 765x502px.
چند نکته :
1- نمیتوانیم گروه Add کنیم و فقط یوزرها را یکی یکی یا تعدادی را با هم می شود اضافه کرد. اگر به دامین هم Join باشید که خوب میتوایند از دامین یوزر انتخاب کنید.
2- اگر فایلهای خود را Compress کند (کلیک راست روی شاخه یا فایل و سپس advanced و سپس Compress که پیش فرض رنگ آن را آبی می کند) فضای Quota برای وی آزاد نمی شود و همان سایز اصلی در نظر گرفته می شود.
3- اگر فایل به سطل آشغال منتقل شود باز هم فضا آزاد نمی شود تا از آنجا هم پاک شود.
4- اگر فایل را یک نفر دیگر Take Ownership کند فضای شما آزاد می شود.
حال ببینیم اصلا گرفتن مالکیت یا Take Ownership چیست ؟
منظور این است که صاحب فایل تغییر کند و شخص دیگری شود و در نتیجه دسترسی هایOwner به وی اختصاص یابد.
اما چه کسانی می توانند مالکیت را عوض کنند ؟
1- مالک فعلی
2- ادمین ها (گروه administrators)
3- هر کسی نسبت به فایل Full Control دارد.
برای تغییر مالکیت این مراحل را انجام می دهیم:
روی فایل کلیک راست و Properties و سپس Security و سپس Advanced و سپس Owner و سپس از قسمت پایین مالک جدید را انتخاب می کنیم.
