تهیه پشتیبان از سیستم عامل و برگرداندن آن (Image Creation And Restore)
برای همه ما بارها اتفاق افتاده که به دلایل مختلف تصمیم به تعویض ویندوز خود گرفته ایم. همه می دانیم که چه مکافاتی در این داستان وجود دارد. همه درایورها از اول نصب شوند (اگر همه را پیدا کنیم) برنامه های مثل آفیس و آکروبات و .. و البته برنامه*های تخصصی که شاید با هزار زور و زحمت آنها را کرک کرده ایم. اضافه کنید به اینها مواردی مثل فونت، تنظیمات پروفایل، آنتی ویروس و ...
خوب راه حل چیست که از زحمت مان کم شود. بله ! تهیه یک تصویر کلی از سیستم یا نسخه پشتیبان یا همان Image
برای این کار برنامه ها و راه حل های مختلفی وجود دارد که شاید معروف ترین آنها برنامه های (Norton Ghost) و Acronis باشند. برای استفاده از این برنامه ها می توانیم اصل خودشان را دانلود، رایت و استفاده کنیم یا از یک سی دی فوق العاده به نام Hiren Boot CD استفاده کنیم. روی این سی دی علاوه بر این دو برنامه ابزارهای مفید دیگری وجود دارد. ضمنا توجه داشته باشید این برنامه ها را هم می توان به شکل Bootable و هم با نصب روی ویندوز مورد استفاده قرار داد. حالت اول بیشتر توصیه می شود چرا که مطمئن هستیم هیچ فایلی در حال استفاده نیست و یا آنتی ویروسی جلوی ما را نمی گیرد و خلاصه اینکه مطمئن تر خواهد بود. فایل های Ghost با پسوند .GHO و فایل های آکرونیس پیش فرض با پسوند TIB ذخیره می شوند.
قبل از اینکه به سراغ تهیه نسخه پشتیبان از کل هارد یا درایو سیستم عامل خود برویم، ببینیم بهترین حالت پارتیشن بندی چیست.
فرض کنید میخواهیم هم ویندوز 2003 و هم ایکس پی داشته باشیم. پیشنهاد من این است که فضای هارد خود را به چهار پارتیشن تقسیم کنیم. درایو یا پارتیشن اول حجمی حدود 2 گیگابایت داشته باشد و مخصوص فایلهای سیستمی مد نظر قرار گیرد. درایو دوم برای ایکس پی و با حجم حداقل 10 گیگابایت (بسته به برنامه هایی که بعدا قرار است نصب شود)، درایو سوم برای ویندوز 2003 باز هم با حجم حداقل 10 گیگابایت (بسته به برنامه ها و سرویس های آن) و درایو آخر نیز مخصوص دیتا و برنامه های کاربردی تان. البته ممکن است شما بخواهید درایو برنامه ها و نرم افزارهایتان مثلا جدا از اطلاعات تان باشد و مواردی شبیه به این.
علت اینکه یک درایو کوچک اولیه برای فایلهای سیستمی در نظر گرفته ام آن است که بسیاری از ویروس ها (البته قدیمی ترها) معمولا درایوهای سیستمی را مورد حمله قرار می دادند. ضمنا در این حالت بکاپ گیری و برگرداندن فایل های سیستمی بسیار راحت تر و سریع تر خواهد بود. می دانید که بسیاری از مشکلات به واسطه خرابی این فایل های سیستمی رخ می دهد.
استفاده از این برنامه ها بسیار ساده است. سی دی هایرن را گذاشته و بسم ا.. گفته و نیت می کنیم
گزینه Disk Clone Tools یا در برخی نسخه ها Backup Tools و سپس Norton Ghost و ترجیحا گزینه Normal را انتخاب کرده و ...خوب ! حالا باید کاملا با احتیاط عمل کرد.
در اینجا چند حالت داریم که آنها را بررسی می کنیم.
Partition to Image:
برای تهیه بکاپ از یک پارتیشن (خروجی یک فایل ایمیج است)
Image To Partition:
برای برگرداندن یک ایمیج روی یک پارتیشن
Partition to Partition:
برگرداندن و کپی دقیق یک پارتیشن روی پارتیشن دیگر
isk to Image
کل هارد را به یک فایل ایمیج تبدیل کنیم. (در این حالت لازم است یک هارد دوم به سیستم وصل باشد)
Image to Disk:
برگرداندن یک ایمیج از روی یک رسانه مانند هار دیگر یا دی وی دی یا فلش به هارد خودمان
Disk to Disk:
برگرداندن یک هارد روی هار دیگر
خوب ! با توجه به این توضیحات تقریبا معلوم است که اغلب با کدام گزینه ها سروکار داریم.
ابتدا پارتیشن بندی را به صورتی که دوست داریم انجام می دهیم.
بعد از نصب ویندوز همه برنامه های واجب مثل درایورها، آفیس، آکروبات، فونت ها، برنامه های تخصصی واجب خود و ... را نصب می کنید.
حال سیستم را با سی دی هایرن بوت کرده و از برنامه نورتون گوست، گزینه Partition to Image را انتخاب کرده وپس از آن هارد و سپس پارتیشن اول خود را برگزینید. (این کلمه هارد شما را گیج نکند. نورتون همیشه اول از شما می خواهد که هارد و سپس پارتیشن خود را انتخاب کنید. وگرنه ما همان تبدیل پارتیشن به ایمیج را دنبال می کنیم.)
مشخص است که خروجی نمی تواند روی همین پارتیشن باشد. پس آدرس فایل ایمیج خود را روی یک پارتیشن دیگر می دهیم.
می توانید گزینه های Fast یا Compressed را انتخاب کنید تا بگویید کار سریع انجام شود با کند اما با فشرده سازی اطلاعات.
و در نهایت ری ست سیستم
حال فرض می کنیم چند صباحی گذاشته و خدای نکرده سیستم شما ترکیده است. باز هم به سراغ سی دی هایرن می رویم.
این بار گزینه Image To Partition را انتخاب کرده و سپس ایمیج و پارتیشن مقصد را برمی گزینیم و ...!!! بله ! در عرض کمتر از پنج دقیقه یک ویندوز تر و تیمز بدون ویرس با همه درایورها و نرم افزارها داریم.
دوستان چند نکته مهم :
1-اگر هنگام کار با این برنامه ها خطاهای مربوط به دیسک گرفتید از دستوراتی مثل chkdsk x: /f یا برنامه های مشابه ScanDisk استفاده کنید تا دیسک شما عاری از مشکلات و آماده برای بکاپ گیری شود.
2- حواستان به فایل های پروفایلتان باشد. تقریبا همه ما عادت داریم فایل های مهم خود را روی desktop یا my documents قرار می دهیم. همان گونه که میدانید این مکان ها در واقع روی همان درایو نصب ویندوز هستند. بنابراین اگر ایمیج روی این پارتیشن برگردد این فایل ها هم همه پاک می شوند. یا فایل هایتان را جای دیگر ذخیره کنید یا قبل از برگرداندن ایمیج آنها را به یک درایو دیگر انتقال دهید.
3- مراقب گزینه های مربوط به Disk باشید. ایمیج روی هر پارتیشن یا دیسک که برگردد مقصد کاملا پاکسازی و از نو نوشته می شود.
برنامه آکرونیس هم شیه به همین نورتون است. گزینه ها بسیار شبیه هستند و البته امکانات کمتر و بیشتر. کلا هر دوی این برنامه های خوب هستند اما به نظر می رسد آکرونیس برای سرورها مناسب تر است. نورتون بعضا با Raid مشکل دارد.
ضمنا یادتان باشد این برنامه ها نسخه های مختلفی دارند که امکانات گوناگون داشته و به صورت Bootable، Single یا تحت شبکه مورد استفاده قرار می گیرند. برای مثال ابزارها و برنامه های کامل این دو به شما این امکان را می دهند که از سیستم خود یا دیگر سیستم های شبکه همیشه یک بکاپ کامل یا افزایشی (Incremental) تهیه کنید و همواره آمادگی برگرداندن یک سیستم به آخرین وضعیت را داشته باشید. یا اینکه آکرونیس و برنامه Universal آن این قابلیت را دارد که ایمیج یک سیستم را روی یک سیستم دیگر برگردانید و با کمترین مشکلات برخورد نمایید. (بهرحال درایورها و سخت افزارها در سیستم مقصد متفاوت هستند و اینکه این کار در شبکه ممکن است باعث وجود ایراداتی شود (به دلیل مشابه بودن دو سیستم) و .........
